Deel 1 Waarom blad snijden?

Inleiding

Blad snijden, blad plukken, blad knippen, enz… deze vraag komt heel dikwijls terug. En telkens kan je daar vrij goed, kort en bondig op antwoorden. Voor die ene vraag, die ene situatie wel te verstaan!
Maar, wat gebeurt er als je plots al die vragen, al die situaties, al die kweekomstandigheden samenlegt? Dan wordt dit een heel ander verhaal!
Dan kan je dat niet in een paar zinnen op antwoorden. Dan moet er gewoonweg één en ander verondersteld worden worden en komen er verschillende adviezen naargelang de veronderstelling.

Daardoor is dit ook een artikel geworden in twee delen, hopelijk vindt u dat niet erg en kan het voor u een leidraad zijn bij het blad snijden van tomaten. Je kan de artikels printen door op de printknop net onder de grote blauwe titel te klikken.

En toch kan niet alles in dit artikel. Er zijn nog wel een paar andere wegen naar Rome, ook wat betreft het bladplukken. Je kan deze vanaf morgen kwijt in de reactiebox. De reactiebox van dit artikel laten we nog even gesloten, tot morgen het tweede deel verschijnt.

1.1 Wat bepaalt de bladhoeveelheid aan een tomatenplant.

Niets zo moeilijk als de hoeveelheid blad aan een tomatenplant omschrijven. Het gaat ook niet altijd om de bladhoeveelheid, maar ook over de afstand tussen twee bladeren, de internodiën genoemd. Sommige rassen vertonen lange internodiën, ander korte internodiën. Bij deze met korte internodiën zal er al sneller de indruk bestaan dat er teveel blad aan de plant zit. Bij deze met lange internodiën is het geheel luchtiger en lijkt het minder nodig om blad weg te nemen.

Er is niet alleen de afstand tussen de bladeren, er is ook de bladlengte. De bladlengte kan rasgebonden zijn. Maar deze wordt nog meer beïnvloed worden door de groeiwijze. Is de groei vrij sterk, dan zullen de bladeren vooral veel langer worden. Een uitzondering daarop zijn de krulkoppen bij zeer sterke groei in het begin van de teelt.

Foto :  veel kleinvruchtige tomatensoorten groeien van nature “langer” uit, dat wil zeggen langere internodiën, en langere bladeren. Daardoor lijkt de plant veel luchtiger van groei, ook al is de groei eigenlijk zeer sterk, zoals bij deze miniroma tomaten (snoeptomaatjes).
Maar ook bij grootvruchtige soorten is er een verschil. Zo zal Tamaris met veel langere internodiën groeien dan Pyros. (zie foto’s en rasbeschrijving artikel hybriderassen bij tomaten) Te lange internodiën zijn nadelig in lage serres, de plant groeit rapper tot in het dak.

1.2. Hoe zie je dat er teveel blad is?

Het gaat erom dat je de bloemtrossen, en later de vruchten, nog ziet zitten als je enige afstand van de plant neemt. Sta je een eindje van de plant af en is de bloemtros niet zichtbaar, of zie je met moeite een glimmende vlekje van de nog jonge, groene vruchten, dan is er echt wel blad teveel aan de planten. De plantstructuur moet ‘open’ zijn.

In de praktijk kan je, wat betreft bladhoeveelheid, een onderscheid  maken tussen geënte planten en niet geënte.

Geënte planten en ook wel goed groeiende hybridesoorten zullen eigenlijk de hele teelt door een dicht en lang blad vertonen, dichte plantstructuur.

De andere zullen vooral tot aan de vierde tros veel blad vormen, daarna wordt het meestal minder, en is er een open plantstructuur. (groeiperiodes, zie artikel).

Anderzijds kan bij precies dezelfde plant, met precies evenveel blad, er toch een verschil zijn wat betreft blad snijden. Dus “te veel” blad is niet altijd “te veel” blad”. Hierbij denk ik vooral aan planten die, of slechts met twee – drie in de kas staan, of op ruime afstand staan, of vlak bij het glas van de serre staan. Deze planten zullen veel beter belicht worden dan planten die met tien of veel meer, relatief dicht op elkaar staan. Dit tegenover planten die in een minder zonrijke omgeving staan, hetzij door enkel uren schaduw overdag, hetzij door een minder lichtdoorlatende serre.

Het is duidelijk dat er in de eerste situatie zelfs schade kan berokkend worden door teveel blad weg te nemen en dit met de nodig voorzichtigheid moet gebeuren.

Foto : Te veel of te weinig blad? Deze tomaten zijn net niet, net wel zichtbaar. Bij deze tomatenplanten lijkt het misschien of er  teveel blad is, maar deze planten staan aan de zijkant van de serre, die niet afgewit is. Ze ontvangen dus dagelijks heel veel zonlicht.  Staan deze planten in een afgeschermde, afgewitte serre, of hebben ze veel schaduw door een rij tomaten of een andere reden, of is het al na half augustus, dan kunnen we wel zeggen dat er teveel blad is.

1.3. Hoe de bladhoeveelheid beïnvloeden?

In eerste instantie : liever iets te veel blad, dan te weinig  blad. Is er teveel blad, dan kunnen we dit nog wegsnijden. Van een plant met veel plant zijn we zeker dat de plant goede wortels heeft en goed doorgroeit. Weinig blad van in het begin wijst dikwijls op een zwakke groei, bijvoorbeeld door één of andere vorm van bodemmoeheid.

Het enig wat we in de hand hebben om de hoeveelheid blad bij tomaten ietwat in toom te houden is de bemesting en de watergift. Een stikstofrijke bemesting is uit den boze, kies voor een kaliumrijke bemesting.

1.4. Nadelen van te veel blad aan de tomatenplanten

– Mindere kwaliteit van de bloemen omdat een sterk groeiende plant minder energie in de generatieve groei zal stoppen. De slechtere bloemkwaliteit heeft een minder goede vruchtzetting tot gevolg.

– De nadelen van een slechtere bloemkwaliteit komen nog meer naar voren omdat de bloemen, verscholen tussen de bladeren, niet zo goed opdrogen. Het stuifmeel blijft langer nat en komt minder gemakkelijk los bij het trillen. Het geraakt dus niet op de stamper van de bloem. (zie artikel vruchtzetting)

– Minder grote vruchten omdat de plant teveel energie in de vorming van de bladeren stopt.

– Minder luchtcirculatie in en rond de plant, vruchten en bladeren die nat zijn drogen minder snel op, meer kans op schimmels (vooral aardappelziekte en botrytis en bladvlekkenziekte).

Natte bladeren zullen niet zoveel voorkomen bij een teelt in een glazen kas, maar wel meer in een plastieken tunnel ten gevolge van de condensdruppels die zich  vormen op de plastiek. Toch zijn natte vruchten ondanks de beste zorgen soms moeilijk te vermijden. Na een koude nacht is de kans condensvorming op de vruchten in de serre groot.

1.5. Nadelen van te weinig blad aan de planten

– Te weinig fotosynthese  om vruchten te kunnen laten uitgroeien, zowel in aantal als in grootte.

– Door te weinig blad is er ook te weinig microklimaat in de kas. Daarmee wordt bedoeld dat in een serre waar te weinig blad in staat, de temperatuur hoger oploopt en de luchtvochtigheid verlaagt. Een professionele tomatenkas kan in de voormiddag zelfs koeler zijn dan de buitentemperatuur. De verdampende bladeren hebben altijd een koelend effect.

– De vruchten hangen te veel in de zon, met als voornaamste problemen minder goede kleuring (link) en ruwe vruchten  tot gevolg.

– De plant kan niet voldoende verdampen, met bij minder goed weer snel scheuren van de vruchten.

Deze laatste twee kunnen ook door de tuinder veroorzaakt worden,  door het te vroeg en te veel wegnemen van blad

1.6. Voordelen van minder blad aan de planten

– Meer energie over voor de vruchtvorming.

– De tomaten, alhoewel niet in de volle zon, warmen toch beter op en zullen beter rijpen. Dit voordeel kunnen we vooral laten gelden vanaf half augustus om te vermijden dat de vruchten te warm worden en groenkragen krijgen.

– De tomaten en de bladeren drogen sneller op, minder kans op schimmelinfecties.

Deel 1 : besluit.

 Een evenwicht op de tomatenplant tussen blad en vrucht is nodig. Om zo een goede vruchtzetting en voldoende grote vruchten te bekomen, maar ook om de kwaliteit van de vruchten te verzekeren. Later op het seizoen komt meer en meer de nadruk te liggen op minder vocht, snel opdrogen van de plant en zonnewarmte voor de vruchten, zodat ze sneller rijpen.  Er is dan minder blad op de plant gewenst.

Lees nu ook deel 2  Hoe en wanneer blad snijden?