Herman wil u in dit artikel graag overtuigen van het nut en de veelzijdigheid van de koude bak om groenten in te telen. Dit aan de hand van enkele voorbeelden zoals sla, wortelen, prei en boontjes. Ook de opbouw van zijn koude bak is de moeite waard om te bekijkenInleiding
Sinds jaren tuinier ik, maar had tot een viertal jaren geleden geen koude kas. Sinds mijn pensioen en de verhuis naar een andere locatie, wou ik op een vaste plaats in de nieuw aangelegde groentetuin een degelijke koude bak opbouwen.
Voordien had ik een stevig gebouwde koude bak opgebouwd met betonplaten en afgedekt met de goeie ouwe “éénruiters”. Nadelen van deze constructie was de onmogelijkheid om deze bak gedeeltelijk te demonteren én de slechte isolering van de betonnen constructie.
Nu ik meer vrije tijd heb wilde ik, als gedreven knutselaar, iets beter maken. Zo kwam ik uiteindelijk tot een oplossing die het mogelijk maakt de bak in verschillende modules te demonteren.
Bedenkingen
Na twee jaar intensief gebruik van deze “koude bak”, voor de eerste vroege teelten en de opkweek van plantgoed (voor uitplanting in volle grond), geef ik de voorkeur aan de koude bak boven de koude kas. Dit betekent niet dat de koude kas in het voorjaar overbodig is, maar dat, voor sommige teelten, de combinatie van de beide het meest logisch is.
Inderdaad, met uitzondering van bv. snijsla, oogstbaar vlak na de winterperiode, zijn aan het gebruik van de koude kas voor de vervroegde teelt van allerlei voorjaarsgroenten nogal wat vervelende obstakels verbonden zoals
- Een vroege groenteteelt in de kas maakt dat er geen mogelijkheid is de kasgrond, kort na de winter te spoelen. (zie in dit artikel “zoutconcentratie ”)
- Bepaalde vroege zaaiingen of plantingen zijn soms nog niet oogstbaar als de tomatenplanten klaar zijn om uit te planten. (zie in dit artikel ‘”hoe ziet een ideale tomatenplant er uit?”)
- Tijdens zonnige periodes in het vroege voorjaar zijn sommige teelten, zoals lente-kropsla, niet gelukkig met de hoge temperaturen in de koude kas. Minder goede kropvorming is daar dan ook wel eens het gevolg van. (zie artikel “liefhebbersteelt van kropsla”)
Ik ken genoeg collega’s hobbytuinders die geen koude kas bezitten en met eenvoudige middelen een vaste of verplaatsbare (eventueel telkens terug op te bouwen) koude bak opbouwden met goed resultaat. Dit vereist eventueel elk jaar wel wat planning i.v.m. de plaats van opbouw en het nodige werk daaraan verbonden.
Ten behoeve van de gedreven knutselaars zal ik, in een later artikel, en als ik foto’s ter beschikking heb, eens de constructie van mijn koude bak in detail uit de doeken doen.
Graag wil ik met enkele voorbeelden van de groenteteelt in koude bak, overtuigen van het nut ervan, om het even hoe deze bak opgebouwd is.
De opbouw
De bovenstaande foto geeft ook een goed beeld weer van de gedeeltelijk gedemonteerde voorzijde van de koude bak.
- De totale lengte is ongeveer 5,40m, verdeeld in 3 gelijke segmenten. Elk segment is apart afsluitbaar door een schutsel uit hout of met fijn gaas.
- De breedte (1,42m) stemt overeen met de maat van de zogenaamde eenruiters (78cm x 145 cm).
- De hoogte verloopt, omwille van de afvoer van regenwater, van 40 cm naar 35 cm.
- Alle wanden zijn samengesteld uit tuinhout-planken (met pen en groef) en allemaal individueel verwijderbaar.
Het teeltverloop in de koude bak
15/02/08 het spitten en bemesten
Na grondig en diep omspitten wordt er bemest zoals volgt :
– 100 gr/m2 zeewierkalk
– 300 gr/m2 koe-kip-paard mestkorrels
– 100 gr/m2 blauwe korrel (12-12-17)
– 30 gr/m2 patentkali (30% K + 10% Mg)
De klaargemaakte grond wordt nu gedurende een paar weken, om op te warmen en te drogen, afgedekt met de glazen eenruiters.
08/03/08 Zaaien en uitplanten van de vroege teelten
Bovenstaande foto (genomen op 03/05/08) toont de resultaten van inzaaien en inplanten van :
- gezaaide vroege worteltjes (Mokum) die geoogst werden vanaf 20/05/08 tot 16/06/08.
- 14 geplante, aangekochte, kropslaplantjes.
- 10 geplante groene krulslaplantjes
- gezaaide herfst-winterprei (Mako Star) uitgeplant in volle grond op 11/06/08
- gezaaide Limax en Sylvesta kropsla;opmerkelijk is hier de slechtere kieming van Sylvesta t.o.v. Limax, wat later, in volle grond, terugkwam als kenmerk. Ook in mijn artikel “zelf kropsla telen” werd dit vastgesteld
20/05/08 De toestand vandaag
Bovenstaande foto’s geven een zicht op:
- de jonge preiplantjes (gezaaid op 08/03/08)
- de ondertussen uitgedunde Limax en Sylvesta slaplantjes (gezaaid op 08/03/08)
- de bijna oogstbare jonge worteltjes (afgedekt met een net tegen de katten)
23/05/08 Eerste oogst van jonge worteltjes.
Een primeurteelt van wortelen! Vanaf nu tot 16/06/08 kon er regelmatig geoogst worden.
06/08/08 Late zaaitest van struikprincessen (Valdor)
Niettegenstaande het late tijdstip, doe ik toch nog een test van het zaaien van “Valdor” boterboontjes in een afgedekte koude bak. Boontjes in open lucht worden best gezaaid voor 15-20 juli om zeker te zijn van een goede oogst. Door het gebruik van een koude bak kan de groei wat versneld worden en de invloed van koude en natte periodes, die zo nadelig zijn voor bonen, geminimaliseerd worden. (zie ook artikel “de teelt van bonen”). Misschien dat op die manier een later zaaitijdstip dus ook nog kan?
De kieming verliep uitstekend. Of het nog tot volledige oogst zal komen is nog een dubbeltje op zijn kant!
22/10/08 De toestand van de struikprincessen.
Tot mijn verwondering zijn de struikprincessen zeer mooi opgegroeid en een eerste plukbeurt is nu mogelijk.De planten staan er bijzonder gezond en volop in bloei bij.
Gezien het tijdstip(einde oktober) is verdere ontwikkeling van de gevormde bloemen uitgesloten.Dit was ook te voorzien.
De test toont aan dat de koude bak,mits een vervroeging van het zaaitijdstip met een viertal weken,voor een laatste oogst van struikprincessen,een haalbare oplossing kan zijn.
Conclusies
- Een koude bak een uitstekend instrument om, naast het voordeel van het vroeg telen van groenten in het voorjaar, slechte weersomstandigheden te omzeilen in volle zomer en het najaar.
- Zaaien in de koude bak en daarna uitplanten vanuit de koude bak is is een zeer goede teeltmethode (sla, prei, bloemkool…)
- Het omgekeerde, uitplanten vanuit vollegrond naar de koude bak (bv. uitdunnen vanuit een vollegrond slabed), om de teelt langer te kunnen aanhouden, behoort ook tot de mogelijkheden.
- Voor wie ook een kas heeft, is de combinatie met telen of opkweken voor uitplanten naar volle grond of kas eveneens een echte meerwaarde.
Zoals steeds zijn reacties, tips of eigen oplossingen, steeds welkom in het speciaal daartoe voorziene hoofdstuk, onderaan dit artikel. Alles kan inderdaad nog beter. Laat het ons weten…
Laat een antwoord achter aan Herman Reactie annuleren