Ook een virus in uw tomatenkas?

Bedoeling van dit artikel is na te gaan hoe het gesteld is met de verspreiding van virusziekten bij de liefhebbersteelt van tomaten. De indruk bestaat immers dat die nu meer voorkomen dan vroeger.

Virussen bij planten veroorzaken schadebeelden die dikwijls als dusdanig niet herkend worden. Het feit dat slechts enkele planten aangetast worden en er nog wel wat geoogst kan worden is nog een reden te meer waarom virusziekten niet herkend worden.
Virusziekten behoren tot de moeilijkst te determineren ziektes. De uiterlijke kenmerken zijn zeer divers : vervormingen van nieuw gevormde bladeren en/of vruchten, verkleuringen van bladeren en/of vruchten, dwerggroei van de plant, verdroging van de bladeren, algemene groeiverzwakking enz… Meestal is het wel duidelijk dat het om een virus gaat, maar nie welk virus. Om dat te weten is een labo-analyse nodig.

Zo nu en dan komt er wel eens een tomatenplant opduiken die virusachtige kenmerken vertoont. Tot nu toe was dit echter heel sporadisch.

Foto’s 2007 en 2008
Vorig jaar echter kreeg ik opeens opvallend meer vragen van verontruste tomatenliefhebbers die eigenaardige verschijnselen op hun tomatenplanten opmerkten. Verschillende lezers stuurden foto’s in van zeer sterke misvormingen van de nieuw gevormde jonge bladeren op hun tomatenplanten. Was dit het begin van een nieuwe virusproblematiek?

De kenmerken waren zeer opvallend en de vervormingen van de nieuwe bladeren zeer drastisch. Dit zijn de foto’s van de aantasting vorig jaar:

naaldblad-vetervirus virus-tomaat-kop3
virus-tomaten4

HPIM2978

HPIM2981 

2008
Dit jaar leek het rustig op dit gebied, tot ik op de eigen tomatenkweek ook virusachtige symptomen opmerkte. En dit was zeker niet beperkt tot één ras. Het begon met enkele planten, maar geleidelijk aan werd duidelijk dat tot 5% van de planten aangetast werden. Zowat alle symptomen deden zich voor tijdens de groeifase bloei eerste tros tot bloei derde tros. Daarna stabiliseerde de situatie zich. De kenmerken zijn nu minder opvallend. De plant gaat niet kapot, alleen de nieuwe bladeren krijgen een wat eigenaardige vorm.

Mijn verbazing was dan ook groot, dat na een bezoek aan enkele serres van liefhebbers vorige week ook elders dezelfde symptomen tamelijk veel blijken voor te komen. Met ongeveer dezelfde kenmerken. Daarbij werden zowel hybriderassen als niet-hybriden aangetast.

Mijn vraag is dan ook : hebt u ook deze kenmerken op uw tomatenplanten?

Dit zijn de kenmerken:
Na een tijdje, meestal na de eerste, tweede soms derde tros worden de bladeren kleiner. De afzonderlijke blaadjes krullen naar boven toe op en vertonen paarse randjes. De groei neemt af en de vruchten groeien niet meer uit. Na verloop van tijd vertoont het blad ook chlorose, dit wel zeggen gele vlekjes verspreid over het volledige blad. Nog later komen krijgen de kroontjes van sommige tomaten bruine randjes.

Dit zijn de foto’s van 2008, bij diverse telers, klik op de foto’s voor vergroting.

vriussentomaten2008 vriussentomaten20082 SSA57820

SSA57826

Oorzaken?

Gezien de kenmerken verspreid voorkomen en op diverse rassen lijk het niet logisch te zeggen dat het virus overgebracht werd met het zaad. Daar er eind mei wat bladluisvluchten waren is het misschien wel logisch te veronderstellen dat op die manier het virus verspreid werd door de kas.

In ieder geval wordt het virus door contact met mes en handen overgebracht. Op veel plaatsen worden op zijn minst twee, maar dikwijls drie of vier planten na elkaar te zien met deze kenmerken.

Voorkomen?

Het voorkomen van virusziekten is niet gemakkelijk. Toch zijn er twee dingen die je kan doen:

– zorg dat je weet hebt van de afkomst van de zaden

– vermijd bladluizen, en bestrijd ze zo snel mogelijk indien er toch zijn

– bij sommige virussen kan het ook belangrijk zijn te starten met een schone kas

Wat te doen als je een virusaantasting vermoedt?

Als je vaststelt dat de plant niet meer verder groeit en duidelijke virusachtige kenmerken vertoont, is het aangewezen de plant onmiddelijk te verwijderen. Omdat er dikwijls toch een paar goede trossen aanwezig zijn is dit voor de liefhebber niet altijd even makkelijk. Daarom kan je eventueel de aangetaste bovenste helft van de plant verwijderen. Daarna zorg je ervoor dat je deze plant absoluut niet meer aanraakt terwijl je gewaswerkzaaamheden uitvoert. Zie onderstaande foto

terugsnijden tot het gezonde deel

Verborgen virusinfectie.
Ook virusziekten hebben een ‘incubatieperiode’, dat wil zeggen dat de plant al geïnfecteerd is, maar nog geen uiterlijke kenmerken vertoont. Toch kan je via deze plant het virus overbrengen. Heb je al minstens één virusplant in de kas dan is er kans dat sommige andere planten ook al aangetast zijn zonder dat je het merkt. Je kan dus een virus overbrengen van een zieke (maar nog zonder uiterlijke kenmerken) plant naar een volledig gezonde plant.
In dat geval is het een goede preventiemaatregel het mes en de vingers bij het dieven of bladplukken in (liefst volle) melk te doppen. dit blokkeert de virussen die eventueel op mes of handen aanwezig zijn. Een ontsmettingsmiddel zoals Dettol kan natuurlijk ook.

Heb je ook een vermoeden dat er virusachtige symptomen op de tomaten zijn, laat het weten via het onderstaande formulier. Het vermoeden bestaat dat de symptomen van 2008 bij diverse liefhebbers voorkomen. Zo kan er een idee gevormd worden over de verspreiding van deze of andere virusziekten bij tomaten.
Alvast bedankt!


Reacties

118 reacties op “Ook een virus in uw tomatenkas?”

  1. De smedt avatar
    De smedt

    Beste.ik vermoed met een virus op mijn tomateplanten te zitten….kan îk iemand fotos doormailen?

  2. Na het lezen van dit artikel en de vele reacties, vrees ik ook opgezadeld te zijn met een virus op onze tomaten in de serre (gekrulde bladeren, slappe planten, zelftopping, stop groei, …). We waren wat laat met het zaaien, de eerste bloemen en trosjes staan nu pas uit. Na het planten ging het meteen niet goed met het ras ‘fahrenheit blue’. We vermoeden dus eerst dat het rasgebonden was. Omdat ook een volgend ras er last van kreeg, verlegde het vermoeden zich naar het bloedmeel waarmee ik extra had bijgemest. We gaan voor bio en dat had ik nog liggen (opschrift: ideaal voor tomaten). Teveel extra stikstof, dacht ik. De grond werd bij voorbereiding ook voorzien van eigen compost. Deze week ondekte ik blauw bladeren en bij een zoektocht kwam ik uit bij fosfor tekort. Dus deze week nog bijgemest met beendermeel (forfor) en vinasse (kalium) om een mogelijks onevenwicht recht te trekken. De aangetaste zone breidde verder uit, maar allemaal rond de bestaande ziek planten. Nieuwe denkpiste iets in de grond, want ik merkte ook veel mieren rond deze planten. Daar wat op gezocht en kwam uit bij aaltjes bij iemand ook in combinatie met mieren. In de serre werd tot 15 jaar geleden professioneel tomaten geweekt. Tot ik bij dit artikel uit kwam. We waren de voorbije weken op zoek naar een oplossing voor witte vlieg. Deze hebben we momenteel bijna onder controle via vangplaatjes boven de planten. Ik lees hier in de berichtreeks iets over TYLC (Tomato Yellow Leaf Curl) overgebracht door witte vlieg Bemisia tabaci. Hoe herken ik de kaswittevlieg van deze variant ? Ondertussen zijn reeds 15 van de 70 planten aangetast. Is dit de oorzaak of werd het virus verder verspreid via handelingen (opdraaien, ontdieven, …) of toch nog iets anders ? We trokken namelijk per ongeluk een zieke plant uit de wortel zag er ook niet ok uit. Wat nu ? Ik stuur alvast wat foto’s door.

    1. Beste Geert,

      De foto’s doen mij ook besluiten dat het om een virusaantasting gaat. De omschrijving dat de uitbreiding rond de eerste zieke planten verder uitbreidt bevestigt dit. Van een andere ziekte, voedingsgebrek of een witte vlieg die het virus overbrengt lijkt mij hier geen sprake. Ik zou de aangetaste planten en een bufferzone van enkele planten daar rond apart behandelen bij het dieven en indraaien enz… Of beter nog, na de behandeling van iedere plant de vingers en het mes in magere melk doppen. Dit is wat professionele telers soms moeten doen wanneer zij een plaatselijk virusaantasting hebben. Melk wordt ook genoemd in dit interessante artikel http://www.relabdenhaan.com/UserData/Documents/86BC1F4451664191850AA671987D0F50.pdf
      Het gebeurt wel eens dat de virusaantasting bij betere weersomstandigheden spontaan over gaat. Het lijkt niet bij alle planten even erg.

  3. Alex avatar
    Alex

    Tomaten rijpen onvolledig behouden een gele plek
    Alleen de soort Pyros de trostomaten rijpen mooi af.
    Wat kan hier de oorzaak van zijn? Staan in dezelfde serre.
    Grts.
    Alex

    1. Alex, dit jaar een veel voorkomend verschijnsel. Rasgevoeligheid is één feit maar een iets te weinig K kan de echte oorzaak zijn. Voor het planten van tomaten en knolgewassen is het belangrijk om voldoende pottas(K) in de grond te brengen. Voor veel tuinders komt dit uit patentkali maar voor de biokwekers komt dit uit organische levende kalium. Groeten Tuinman Peter

      1. Etienne Van Den Bosch avatar
        Etienne Van Den Bosch

        Beste Peter.

        Mogen wij weten wat organische levende kalium is. Want ik kweek ook mijn groenten biologisch en dat van die kalium interesseert mij wel.

        Vriendelijke groeten.

        Etienne.

  4. frans avatar
    frans

    luc, Als ik mijn kas geheel leeg is en staat te wachten voor de winter, dan steek een zwavel strip aan. (gekocht in Duitsland in de wijn streek, ik heb daarna nooit geen ziektes meer gehad

  5. walter moens avatar
    walter moens

    de eerste maal dat ik tomaten kweek in een serre, qua groei gigantische planten , 2,5m hoog, en veel tomaten die nu stilaan aan het rood worden zijn.elke tomaat die nu rood wordt heeft onderaan een bruine rotte vlek, wat doe ik daaraan aub?

    1. Die tomaten zijn aangetast door neusrot. Lees eerst eens http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/neusrot-bij-tomaat-nu-voorkomen/ en
      http://www.plantaardig.com/groenteninfo/tomaat_neusrot_2003.htm
      waarschijnlijk heb je daarna nog vragen specifiek voor jou situatie, laat niet na deze dan hier te posten.

  6. Alex avatar
    Alex

    komkommerplanten de bladeren worden geel na een tijdje. wat kan de oorzaak zijn?
    Alex

    1. Geel blad? Dat is stikstofgebrek, te natte grond, te droge grond, spintaantasting, te zwaar belaste plant, wortelziekte, magnesiumgebrek, te hoge temperatuur
      Geel blad bij planten kan héél veel oorzaken hebben…
      Meer info is nodig : standplaats, grootte, kweekmethode enz… Een foto is dikwijls nog het handigst, stuur naar lezersbijdrage@plantaardig.com

  7. frans avatar
    frans

    Beste Herman,
    Hoe kom en voorkom ik aan neusrot.

    1. Herman De Moor avatar
      Herman De Moor

      Beste Frans,
      Voor de uitleg omtrent oorzaken van neusrot en hoe te vermijden verwijs ik naar volgend artikel http://www.plantaardig.com/groenteninfo/tomaat_neusrot_2003.htm waaruit overigens blijkt dat het allesbehalve eenvoudig is om neusrot te vermijden.
      Sowieso zijn sommige tomatensoorten meer gevoelig aan dit probleem dan andere.
      Naast correcte grond,basisbemesting/bijvoeding zijn correcte toediening van water(zéér moeilijk),beheersing van temperatuur,licht en vochtigheid in de kas allemaal factoren die het al dan niet optreden van neusrot gaan beinvloeden.
      Bovendien zijn planten met stevige stengels en een goed ontwikkeld wortelgestel steeds in het voordeel.

      Eén tip uit eigen ondervinding :door bij extreme warmte de grond tussen de planten(potten) vochtig te houden vermijdt je dat er teveel vocht uit de bladeren verdampt.Teveel gekrulde en verharde bladeren wijzen erop dat er heel veel vocht verdween uit de bladeren door bvb extreme warmte.Gezonde bladeren zijn steeds nodig voor een goede opgroei van de plant.

      Besluit : voorkomen van neusrot is een moeilijke zaak voor de hobbytuinder.Cruciaal is volgens mij het doseren van de watergift om enerzijds een goed wortelgestel(+ stevige stengel) te bekomen en anderzijds de watergift vergroten ingeval van warme dagen.Uiteindelijk komt het erop aan om de sapstroom van de wortels naar de verste toppen van de plant bij elk weer op peil te houden.

      Met vriendelijke groeten,
      Herman De Moor

  8. Als ik zo de foto’s bekijk en vergelijk dan lijkt het toch het meest in de buurt te komen van CMV Cucumber Mosaic Virus. Een stam van dit virus veroorzaakt bij tomaten een heel ander kenmerk dan bij komkommers. Het ‘naadlblad’ symptoom of het ‘shoestring virus’. Vooral de derde foto lijkt daar zeer goed op. Het zou vooral door bladluizen, soms door gewashandelingen overgebracht worden. Niet door zaad…. Dit is een voorbeeld http://www.insectimages.org/browse/detail.cfm?imgnum=5411376 en dit http://ephytia.inra.fr/fr/C/5022/Tomate-Virus-de-la-mosaique-du-concombre-CMV

  9. Hierbijf de foto’s van Peter. Lijkt dit op het virus bij jou Van Aken? Kan jij ook foto’s sturen naar lezersbijdrage@plantaardig.com ?
    Curly Top Virus lijkt hier inderdaad goed op. Ook de paarsverkleuring van de nerven klopt zo te zien. Alleen twijfel ik want ik vermoed dat die cicade die het overzet bij ons voorkomt, dat ben ik nog aan het uitzoeken.
    [img]http://www.plantaardig.com/groenteninfo/wp-content/uploads/DSC03257Kopie.jpg[/img]
    [img]http://www.plantaardig.com/groenteninfo/wp-content/uploads/DSC03256Kopie.jpg[/img]
    [img]http://www.plantaardig.com/groenteninfo/wp-content/uploads/DSC03249Kopie.jpg[/img]

  10. Van Aken avatar
    Van Aken

    Iemand al gehoord van een tomaten krulvirus veroorzaakt door een dwergcicade? In het Engels noemt men het ‘curly top desease’. Mijn planten, een deel ervan, zien er exact zo uit en ik vind er niet direct informatie over in onze contrijen.

  11. Hoe besmettelijk zijn virusziekten bij een groeizaam weer en een temperatuur van 27 graden? Wat te doen bij een besmetting bij verschillende planten? Tuinman Peter

    1. Dag Peter

      Uit de ervaringen die volgden na het schrijven van dit artikel en uit de ervaring met het pepinomozaïekvirus in de professionele tomatenteelt kan je besluiten dat virusziekten inderdaad veel meer tot uiting komen bij kouder en donkerder weer. En dat aangetaste planten zelfs door een weersverbetering kunnen herstellen (zoals bij Jean-Pierre). Aangezien het tomatenseizoen nu al ver gevorderd is heeft het weinig zin nog drastische snoeimaatregelen te nemen. De aangetaste planten apart behandelen van de rest is eigenlijk het enige wat je nu zou kunnen doen.
      groetjes
      Luc

      1. Luc, voor mij is dit een regelrechte ramp daar ik 39 soorten tomaten in zeer late teelt, proef heb staan. Uiteraard te laat opgemerkt en verspreid via werkzaamheden. De bedoeling was ook om van de zaadvaste rassen zaden te oogsten. Kunnen tomatenzaden virussen overbrengen als de vleesdeeltjes niet voldoende zijn af(gerot). Kunnen tomatespiralen met plantensap volgend jaar virussen inbrengen? dank voor de snelle reactie, groetjes Tuinman Peter.

      2. Peter,

        Dat is inderdaad een tegenslag. Nog vergeten te zeggen dat je de virusverspreiding nog kunt tegengaan door het mes of de vingers in melk te steken vooraleer naar de volgende plant over te gaan. Ook professionele paprika/komkommertelers doen dit. De tomatenspiralen kan je ontsmetten/dompelen met javel. Of het virus door zaden overgebracht wordt hangt af van het soort virus. Het kan wel degelijk, maar lang niet alle virussen worden zo overgebracht. Zie je de aantasting al heel vroeg op één ras en niet (onmiddellijk op andere) dan is het virus ingebracht door zaad.
        Maar het herkennen van een virus op het zicht is moeilijk. Voor een juiste determinatie moet dit in een labo gebeuren. Zaden overhouden houdt dus risico in tenzij je het virus kunt determineren. Stuur je anders eens foto’s? Door vergelijking kunnen we misschien toch tot een determinatie komen?

  12. Jean-Pierre avatar
    Jean-Pierre

    Mijn tomatenplanten zien er nu al veel beter uit. Ze hebben zich grotendeels herpakt en maken opnieuw bladeren aan en bloemtrossen. De vraag blijft of er nog tomaten zullen aan groeien. De weinigen onderste tomaten zijn extra groot, wat mij logisch lijkt. Duimen maar.

  13. Een zeer zware virusaantasting in de serre bij Jean-Pierre. Zijn de bladluizen de oorzaak? Alle planten zijn volledig aangetast, zo heb ik het ook nog nooit gezien.
    Jean-Pierre schrijft :
    En hoe, alle planten, een tiental vertonen dezelfde symptomen, onderaan lijkt alles nog in orde maar na een goeie week vakantie eind juni was er een witte vlieg, annex bladluizen invasie.
    Er is wel nog trosvormig maar geen bladvormig, tenzij minuscule opgekrulde uiteinden. Lijkt me niet meer goed te komen. Jammer, heel jammer. Nochtans nieuwe aarde in serre. De andere helft met vooral komkommer en paprika doen het prima.
    Voor mij een groot raadsel.

    [img]http://www.plantaardig.com/groenteninfo/wp-content/uploads/virus-tomaten1.jpg[/img]
    [img]http://www.plantaardig.com/groenteninfo/wp-content/uploads/virus-tomaten2.jpg[/img]

    [img]http://www.plantaardig.com/groenteninfo/wp-content/uploads/virus-tomaten3-1.jpg[/img]

  14. Marijke avatar
    Marijke

    Nou dit jaar komt het ook voor, althans bij mij. Twee van de zes tomatenplanten hebben zo’n rare top met kleine gekrulde blaadjes. Ik heb drie soorten kerstomaatjes, allen door mijzelf op de vensterbank opgekweekt uit zaadjes (via internet besteld). Ik heb dit jaar een nieuwe tweedehands kas neergezet (al het glas vervangen, nieuwe aarde er in), dus de grond is hooguit te arm. Enkele planten hebben ook grote witte/gele vlekken op lagere bladeren, maar dat is een ander probleem denk ik. Ik zie met vergrootglas geen beestjes, dus ik denk geen spint… Pfff valt niet mee dit jaar, de paprika’s die ook in de kas staan vertonen zeer slappe bladeren, sommige worden ook geel en vallen er af.

    Nou genoeg gezeur, wilde alleen even melden dat het gekke virus er dit jaar ook weer bij is!
    Groetjes!

    1. ’t ja het weer zit niet mee dit jaar.
      Maar als je meer info wil over vlekken of krullen of andere rare dingen ;-)
      Stuur dan maar een foto naar lezersbijdrage@plantaardig.com
      Misschien kunnen we wel een diagnose stellen…

      1. Marijke avatar
        Marijke

        Foto’s opgestuurd en ze hebben inderdaad het virus (hoe moet ik het volgend jaar voorkomen? kas helemaal uitgraven en uitsoppen?). In mijn comment had ik het ook over witte/gele vlekken, dit bleek toch spint te zijn (ook al zag ik geen beestjes of wat dan ook). Heb elk blaadje behandeld en het verkleuren is daarmee stopgezet. Dat is in elk geval 1 probleem minder :-)
        Groetjes!

  15. Carine avatar
    Carine

    Ik heb deze week vastgesteld dat mijn tomaten neusrot hebben onderaan. Mag ik deze niettegenstaande toch nog opeten ?
    Alvast bedankt.
    Carine

  16. van belle luk avatar
    van belle luk

    mijn tomaten blijven dit jaar groen, en rijpen niet
    nog geen enkele gerijpte tomaat in mijn serre

    zijn er nog die dit hebben?
    komt het goed?

    1. Luk,
      dit komt nog goed.
      Enige reden waarom tomaten niet rijpen is als men zelf zaad opdoet van hybriderassen (soms).
      De eerste tomaten beginnen meestal te rijpen, zo’n twee maanden na de eerste bloei. Wanneer was de eerste bloe? Sommige rassen zijn ook laat rijp. Welk ras teel je?
      groeten,
      Luc

  17. […] teelt heeft niet alleen minder kans op aardappelziekte, maar ook een groeivoorsprong dit jaar. Kerstomaten en snoeptomaten groeien beter bij kouder weer. Bekijk ook het fotoalbum : tomaten droog houden, een […]

  18. Libbrecht avatar
    Libbrecht

    Ook bij mij in de plastic tunnelserre 3 planten met virusbesmetting

  19. Dag Gerben
    “bruin worden en vlekken”, de oorzaken daarvan zijn niet op één hand te tellen.
    Stuur eens een foto (één detail en één van de plant in zijn omgeving), dan kunnen we veel beter een diagnose stellen. Stuur de foto naar lezersbijdrage@plantaardig.com

  20. gerben avatar
    gerben

    beste ….

    ik heb een vraag ,mijn chery tomaat heeft roest hij is ong. 65 cm hij heeft al tomaten met vlekken wat kan ik er tegen doen?

    gerben

  21. Herman De Moor avatar
    Herman De Moor

    Beste Lut,
    Dit is bijna zeker neusrot,een verschijnsel dat in vele artikels op de site reeds aan bod kwam.Bekijk eens volgende link http://www.plantaardig.com/groenteninfo/tomaat_neusrot_2003.htm ,een artikel van Luc Dedeene,waar je een goede
    technische uitleg krijgt.Sowiezo kan je de klok niet meer terug draaien en enkel trachten van de stress situatie waarin de planten zitten(of zaten) rustig te laten voorbijgaan.Als de planten nog verder groeien maw dieven aanmaken is dit een teken om zachtjes aan water
    te geven,niet teveel ineens dus.
    Waarschijnlijk is de grote hitte in combinatie met watergift en eventueel kurkwortel in de bodem de aanleiding tot dit neusrot.Dus niet vergeten van bij het rooien van de planten de wortels te verifieren op kurkwortel.
    Succes nog gewenst,
    Herman..

  22. lut van leuven avatar
    lut van leuven

    Wij kweken al enkele jaren tomaten in de serre. Dit jaar hebben de tomaten als ze rijpen onderaan een rotte plek tot in het hart van de tomaat. Weten jullie wat het is en is de rest eventueel nog te redden.

    vriendelijke groeten
    Lut Van Leuven

  23. Dag Etienne,

    Herman en ik hebben even overlegd, ziehier ons antwoord.

    En de diagnose laat weinig twijfel, zo zie je maar weer, één beeld zegt soms meer dan duizend woorden.
    Het is overduidelijk dat er op de laatste foto’s voetrot te zien is.
    Dit is een schimel, welke schimmel het is kan niet altijd met zekerheid gezegd worden, maar de meest voorkomende is Rhizoctonia solani, zie
    http://www.plantaardig.com/groenteninfo/tomateziekten/imagepages/image59.htm

    Eventueel andere zoals deze
    http://www.plantaardig.com/groenteninfo/tomateziekten/imagepages/image25.htm
    http://www.plantaardig.com/groenteninfo/tomateziekten/imagepages/image57.htm
    http://www.plantaardig.com/groenteninfo/tomateziekten/imagepages/image58.htm

    De oorzaken?

    – Misschien een specifieke voorvrucht geteeld die gevoelig is aan Rhizoctonia?
    – Het vele jaren na elkaar tomaten telen op dezelfde grond.
    – Aarde tegen op de potgrond en tegen de stam brengen bij het planten. Deze aarde was blijkbaar besmet. Daarom planten professionle telers steeds gelijk met de bovenkant van de grond en brengen geen kasgrond bovenop de perspot.
    – Een te vochtig klimaat dicht bij het worteldoek. Het is beter de stam niet nat te maken bij het begieten.

    Inderdaad, de aantasting is al bij de jonge planten gebeurd en deze groeiden moeilijk door , de andere planten zijn niet aan de schimmel ontsnapt en groeien veel beter. Ik denk ook niet dat ze nog zullen aangetast worden.

    mvg
    Luc Dedeene
    http://groenten-boek.plantaardig.com

  24. Hierbij de foto’s die Etienne ons opstuurde

    [img]http://www.plantaardig.com/groenteninfo/wp-content/uploads/algemeenbeeld-voetrot.jpg[/img]
    [img]http://www.plantaardig.com/groenteninfo/wp-content/uploads/algemeenbeeld.jpg[/img]
    [img]http://www.plantaardig.com/groenteninfo/wp-content/uploads/aangetast-voetrot.jpg[/img]
    [img]http://www.plantaardig.com/groenteninfo/wp-content/uploads/voetrot_tomaat.jpg[/img]
    [img]http://www.plantaardig.com/groenteninfo/wp-content/uploads/detail_voetrot.jpg[/img]

  25. Etienne avatar
    Etienne

    Dag Herman.

    De kompost die ik heb is van eigen afval.
    Ik heb 5 kompost vaten staan en ik
    maak er alle jaren twéé leeg en die hebben dan twéé jaar ge rijpt. Als ik
    die twéé vaten leeg maak in het voorjaar dan wordt die kompost door een zeef gehaald zo dat het grof en het fijne gescheiden blijft en de fijne gezeefde kompost gebriuk ik in de serre. De hoeveelheid volgens bemestingsadvies Vlaams Zaadhuis
    voor 10 vierkante
    meter éérst een goede hoeveelheid stalmest of kompost (ik gebruik compost)
    dan 3kg zeewierkalk ( ik gebruik dolemietkalk) in werken voor het zaaien of
    planten dan 1,200kg floranid permanent en 800gr patentkali en wordt licht ingewerkt. Deze bemesting volstaat tot 2/3 van de tomatenteelt. Ik doe dit al jaren zo en nog nooit problemen gehad. PS van de koe-kip-paard kruimel gebruik ik 1,200 kg per 10m².

    Ik ga nu proberen een paar fotos te maken zoals u vraagt en door sturen naar u.

    vriendelijke groeten.

    Etienne.

  26. Herman avatar
    Herman

    Dag Etienne,
    Ik heb dit eens overlegd met Luc Dedeene.
    Een voorlopige conclusie is dat er wellicht iets is dat de wortelvorming belet.Dit is mogelijks een probleem van bemesting.We begrepen dat je naast zelfgemaakte compost,gedroogde koe-kip-paardemest,Floranid permanent en patentkali gebruikte als basisbemesting.Correct?
    Kun je ons de gebruikte dosissen laten weten en wat is die zelfgemaakte compost precies?

    Om de zéér zeldzame verwelkingsziekte uit te sluiten zou
    het,zoals eerder vernoemd,nuttig zijn dat je:
    1)de eerste 20 cm van de stengel eens overlangs doorsnijd
    2)eens nakijkt of de voet van de planten niet een beetje zwart ziet.

    Is er een mogelijkheid om digitale foto’s te krijgen die een algemeen beeld van de serre en de planten geven + detailfoto van een doorgesneden stengel+ wortel?
    Dit zou ons kunnen helpen want op afstand is zo’n diagnose niet evident.

    Met vriendelijke groeten,
    Herman…

  27. etienne avatar
    etienne

    Beste Herman.

    de planten waren 50cm hoog en dan plots hingen de bladeren voledig slap. Ik heb al 10 planten die hun ziel gegeven hebben. De bemesting is zelf gekweekte compost, gedroogde paard-koe-kippenmest; patenkali en als minirale meststof Compo Floranid Permanent.
    Wel alles afgewogen wat dat het Vlaams Zaadhuis voorschrijft. En de bladeren hangen volledig slap op de volledige plant en de bladeren zien er allemaal schoon groen uit voor mij een raadsel. Wat mij wel opvalt als ik zo een plant uittrek dat die wel weinig geworteld zijn dat wel en de grond wordt diep los gewerkt met de spitvork.

    gr Etienne.

  28. Herman avatar
    Herman

    Beste Etienne,
    Als je reeds 13 jaar tomaten kweekt,zul je wel al het een en ander tegengekomen zijn.
    Omdat je reeds aangaf dat het misschien een virus was,
    heb ik eens uitgebreid gekeken maar niets gevonden..
    Een wortel of stengelziekte misschien?
    Ik vraag mij af :
    1)Is het vandaag nog steeds beperkt tot een paar planten
    Zijn het potplanten of vollegrond in kas?
    2)Hoe groot waren de planten(hoogte,bloemen,vruchten) toen ze stopten met groeien?
    3)Welke bladeren zijn slap(onderaan,bovenaan,allemaal)?
    Gans de dag door of alleen s’avonds?
    4)Wat is de bladkleur(bleek,groen,donkergroen)?
    5)Welk soort basisbemesting en (reeds) bijbemesting?
    6)Is er kurkwortelaantasting igv vollegrondteelt?
    7)Wat is de kleur van de oudere wortels?
    8)Kun je mogelijks de stengel van een plant in de lengte doorsnijden en een foto opsturen?

    Sorry voor de vele vragen maar door eliminatie komen we hier misschien uit.
    Met vriendelijke groeten,
    Herman

  29. etienne avatar
    etienne

    geachte.

    ik heb een paar tomatenplanten in de serre die niet meer groeien.Ik heb ze in februari gezaaid in de verwarmde bak en als er genoeg blaadjes aan zijn worden ze verpot en gaan ze terug in de verwarmde bakken. Half april worden ze uitgeplant in de volle grond na een tijdje uitgplant te zijn,laten enkele hun bladeren hangen en gaan ze kapot. Nu heb ik zo een plant uit gestoken en ik stelde vast dat er weinig beworteling was aan de plant en boven de oude wortels grooien nieuwe wortels maar het brengt niet op want ze sterven af de planten. Ik kweek nu al 13 jaar tomaten in de serre en ik heb dit nog nooit mee gemaakt en ik weet niet wat het is. Zouden jullie mij daar raad over kunnen geven wat dit zou zijn want het is voor mij een raadsel. De soort van de tomaten is estiva f1 gekocht in het Vlaams Zaadhuis,
    gr Etienne.

  30. Herman avatar
    Herman

    Beste Jef,
    Het heeft er alle schijn van dat je hier te maken hebt met “neusrot”,een verschijnsel in detail uitgelegd in een aantal artikels waarvan hier de links volgen:

    http://home.scarlet.be/groenteninfo/tomaat_neusrot_2003.htm

    http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/neusrot-bij-tomaat-nu-voorkomen/

    In volgend artikel van mijzelf vindt je meer foto’s.

    http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/tomaten-kweken-met-herman-vanaf-de-4de-bloemtros-tot-eerste-oogst-onder-glas/

    Als je neusrot intypt in google vindt je tal van informatie over dit fenomeen.
    Vriendelijke groeten,
    Herman..

  31. jef smits avatar
    jef smits

    Geachte,

    Ik heb een 15 tal tomatenplanten in de serre staan.

    Bij 2 planten zijn er reeds rode tomaten, maar die zijn vanonder verkleurd (precies rotte vlekkenà

    Weet iemand raad?
    Met dank

  32. Adri Hendrikse avatar
    Adri Hendrikse

    Hallo,

    ik heb een vraag over tomaten.
    Mijn planten beginnen vanaf onderen geel te worden met donkere vlekken. lijkt op tijgerprint.
    Is dit een bepaalde ziekte?
    Wat is hier eventueel aan te doen?

    U hebt een prachtige site

    groet Adri Hendrikse
    Rookstraat 10
    4361 BB Westkapelle Nederland

  33. Beste, Ik heb vele moestuinen gehad.Nu (77) heb ik nog weer een moestuin.Zonder allerhande kunstgrepen(kunstmest etc.etc.) ben ik altijd suksesvol geweest.WEL iedere WINTER GRONDBEWERKING d.w.z. SPITTEN en MESTEN(koemest en oogstrestanten alsmede de herfstbladval rond het huis onderwerken).Deze bewerking geeft veel humus inde grond(vruchtbare bodem!!) VRUCHTWISSELING.!! Ik kreeg in handenhet boekje “300 vragen over BIOLOGISCH tuinieren” De rode draad door dit boekje is COMPOST.Het mengen van de bestaande tuingrond met flinke hoeveelhedn compost geeft een losse vruchtbare grond.Het gaat in wezen om de KWALITEIT van de GROND.!!! Dat wordt naar mijn gevoelen,als ik de tomaten-reacties lees,zeer verwaarloozd.!!Vruchtwisseling vindt niet plaats,jaren achtereen tomatenteelt op het zelfde kleine stukje grond,het is letterlijk vragen om problemen.

  34. De echte meeldauw bij druiven overwintert op het hout en in de knoppen.
    De valse meeldauw overwintert op afgevallen blad.
    Ik zou toch maar voor alle zekerheid bladeren en snoeiafval goed opruimen en verwijderen. Het zal wel niet overzetten op andere groenten, dat wel. Maar de hoop bladeren zal wel niet zo groot zijn…

  35. Annekee avatar
    Annekee

    Bedankt! Heel fijn dat ik ze kan opeten. De tomatenplanten zien er niet best uit, maar er zitten zeker nog goede tomaatjes aan. En het was inderdaad ontzettend broeierig in de kas, we hadden geen idee dat het klimaat zo belangrijk was (ik dacht dat broeierige wel goed voor de groei zou zijn…)
    Ik haal de resten druiven nu weg en stop ze apart in een vuilniszak. Hoe erg is het als er wat resten meeldauw op je composthoop komt? Kun de compost dan wel bij andere groenten gebruiken (als het niet overslaat van druiven naar andere gewassen?)?
    vr. groeten, Annekee

  36. Annekee avatar
    Annekee

    Een hele andere, maar urgente vraag:
    wij zijn beginnende moestuinders en er zit al een tijd meeldauw op onze druiven in de kas. Laten zitten (stomstom) en nu zijn ook onze tomaten aangetast. Sommige tomaten beschimmeld, maar er zitten een hoop tomaten aan onze planten die er prima en mooi uitzien. Nu las ik ergens dat je de tomaten toch niet meer mag eten (als ze aan een aangetaste plat zitten, maar zelf niet zijn aangetast) Klopt dit? Ik heb een heel bakje vol met heerlijke tomaatjes geoogst maar ik wil niet het risico lopen dat we een darmbacterie ofzo oplopen…
    groeten, Annekee

    1. Beste Annekee,
      eigenlijk niet helemaal stomstom.. De meeldauw op druiven is niet dezelfde als die op tomaten. Kan dus niet overgaan. Maar de klimaatsomstandigheden die het veroorzaken zijn wel dezelfde, vandaar…
      De tomaten die er mooi uitzien mag je, na wassen gerust opeten. De meeldauwschimmel is niet schadelijk voor de mens.
      groetjes
      Luc

  37. Macarel avatar
    Macarel

    De meeste fotos die er gepubliceerd zijn tonen de typische verschijnselen van een virus met de naam TYLC (Tomato Yellow Leaf Curl) overgebracht door een witte vlieg Bemisia tabaci (een andere als de al lang bekende kaswittevlieg (Trialeurodes vaporariorum)Bemisia tabaci is nog maar kort geleden in Nederland “aangekomen”. In de landen rond de Middellandse zee is dat insect (en het virus, die overigens zeer grote schade heeft aangericht bij de beroepstuinders in die landen) al veel langer bekend.

  38. Tomatenvriend avatar
    Tomatenvriend

    Ik heb eens wat onderzoek gedaan naar die ultrasone teelt gister. Het schijnt gewoon nog zeer goed te werken ook, juist op enkele meters en juist met tomaten. Ook even wat mailtjes gezonden. Volgens hun is deze techniek prima te gebruiken door de hobby tuinder (alleen wat prijzig misschien). Ze zijn nu onderzoeken aan het voorbereiden in samenwerking met Wageningen om deze techniek grootschalig in kassen toe te passen.

    Ik denk dat ik het eens ga proberen binnenkort.

    http://www.thinairgrowingsystems.com/images/partslist/tomato%20before%20pruning.JPG

    Ziet er gezond uit.

  39. Geen ervaring mee, maar ik twijfel of het voor de hobbyteler haalbaar is, kijk maar eens op
    http://www.agrospect.com/ne/?page_id=12 waar alle info staat, dan begrijp je wat ik bedoel.
    Luc
    http://groenten-boek.plantaardig.com

  40. Ronald avatar
    Ronald

    Ik heb vernomen dat er voor tuinders een nieuw teeltsysteem is wat “Ultrasonic Ledteelt” heet en waarbij ziekten nagenoeg worden uitgesloten. Deze systemen zouden ook voor de hobby telers beschikbaar zijn. Is er iemand die hier al enige ervaring mee heeft opgedaan.

  41. luc,
    geen paniek, ik kweek reeds lang tomaten, maar een zomer zoals deze heb ik zelden meegemaakt, de tomaten rijpen… maar je moet wel meer geduld hebben dan andere zomers, de tomaten blijven deze zomer veel langer groen dan anders, bij een kleine rondvraag onder vrienden, blijkt het algemeen,
    een kleine suggestie, gezien het later op het seizoen wordt,zal een bladpluk zeker niet slecht zijn, zo krijgen de vruchten wat meer zon-& licht, en geef vooral niet op…

  42. Hallo ik ben en beginner. Ik heb een 12 tal planten staan nu. Ik heb op hier net een en ander gelezen en ik denk dat ik toch een probleem heb. Maar ik weet niet wat. Mijn tomaten blijven groen, hoe het komt weet ik niet ik heb gehoord dat u de planten kan omdraaien en dat ze zo rijpen is dit waar of hebben ze mij iets wijs gemaakt. Ik hoop dat er mij iemand kan helpen het is ook het probleem met mijn andere groeNten meloen en komkommers
    GROETEN LUC

  43. sjaak dekker avatar
    sjaak dekker

    hallo ook mijn tomaten woorden bruin en rotten weg
    ze staan naast aardbieen planten ik teel al 20 jaar
    nu voor het eerst problemen wie help

    1. Beste sjaak,
      dit kan niet anders dan de aardappelplaag zijn (geen virus), die tijdens de afgelopen troosteloze augustusmaand op veel plaatsen nog hard toegeslagen heeft.
      Neem uw voorzorgen voor volgend jaar,
      lees deze twee artikels alvast eens
      Info over preventie en bestrijding aardappelplaag bij tomaten
      Info over kenmerken en oorzaken
      groetjes
      Luc
      http://groenten-boek.plantaardig.com

  44. Joyce avatar
    Joyce

    Wij hebben voor het eerst een tuin met trostomaten in onze kas. Deze vertonen opkrullende bladeren, terwijl ze voldoende water krijgen. De vruchten worden al zacht voor ze echt goed rood zijn en sommigen vertonen bruine stippeltjes. Ik heb nog geen paarse randjes gezien op de bladeren. Betreft het hier dan misschien een andere ziekte?
    Overigens, naast deze tomaten staan romaatjes en gele cherrytomaatjes en die hebben nergens last van. De paprika’s die er bij staan sneuvelen allemaal aan bruine, rotte plekken halverwege de vrucht… Zou dit in verband staan?

  45. @Erik
    Met of zonder de virusaantasting, het is het bij de teelt in bakken/potten altijd nodig de aarde te vervangen. Bijvoorbeeld om kurkwortel tegen te gaan
    http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/kurkwortel-bij-tomaten-is-overal-aanwezig/

  46. Erik avatar
    Erik

    Ekeren 21 aug 2008,
    Ik heb twee plantenbakken buiten staan (onder afdakje) met elk 4 trostomatenplanten. In één van de bakken zijn allevier de planten besmet met het virus. De bladeren krullen op en de tomaatjes zijn misvormt of groeien niet meer. In de andere bak die ernaast staat, heeft één plant het virus, namelijk de plant die in aanraking komt met één van de planten uit de andere “slechte” bak. Blijkbaar ben ik te laat met in te grijpen en zal waarschijnlijk de tweede bak ook besmet zijn. Ik vraag mij af of ik de aarde van beide bakken volgend seizoen nog gebruiken of zit het virus ook in de aarde ?

  47. Evert avatar
    Evert

    Ik heb voor het eerst een groentetuin. Mijn vleestomaten groeien goed evenals een struikje kestomaten. Alleen de gewone tomateplanten daar gat het niet goed mee. Alles krijgt bruine vlekken op de stelen en de blaadjes verschrompelen. Wat is dar de oorzaak van en wat kan ik er nog aan doen?

    1. Evert,
      dit is zonder twijfel aardappelplaag of aardappelziekte die ook tomaten kan aantasten omdat deze familie zijn.
      Ik stel voor dat u even deze artikels doorneemt, deze bevatten heel wat info over deze ziekte

      1. Info over preventie en bestrijding aardappelplaag bij tomaten
      2. Info over kenmerken en oorzaken

  48. roger avatar
    roger

    een tabaksplant in de serre is goed voor de witte vlieg Ook de komkommers hebben ziekteverschijnsel.
    Ik heb ook het tomatenvirus

  49. Gino D'Hondt avatar
    Gino D’Hondt

    Strijtem (B) 07-08-2008
    heb ook ‘de krul’ in m’n tomatenplanten (geënte planten, Palmiro F1). Van de 10 planten hebben een 3-tal deze symptomen. Een aantal andere planten hebben de plaag, maar hier knip ik consequent de aangetaste bladeren en vruchten weg. Ik heb ook zelfgekweekte planten van het San Marzano type (langwerpige Italiaanse tomaat)en deze soort heeft er veel minder last van. De gele en de kersttomaten hebben helemaal geen hinder van enige ziekte.
    Ik heb naast m’n geënte tomaten ook paprika’s staan en ook hier heb ik sinds kort 1 plant die krullende bladeren vertoont (soort Palladio F1) Ik heb in m’n serre nog een 5-tal andere paprikasoorten staan, en deze hebben er geen last van. Staan ook niet naast m’n tomaten.

    Gino

    1. Hallo Gino,
      het is niet abnormaal dat ook geënte planten wel eens virussymptomen hebben, maar zelf had ik het nog niet gezien. Moest het mogelijk zijn, zou je een foto kunnen sturen naar lezersbijdrage@plantaardig.com? Alvast bedankt!

  50. Annemieke avatar
    Annemieke

    Eindhoven, 05-08-2008. Mijn tomaten groeien nog gewoon maar de bladeren tonen wel de genoemde symptomen.

  51. lenn avatar
    lenn

    beste,
    ik ben lenn en hen momenteel 1 plant die zeer besmet is. bedankt aan deze site. ik heb onmiddelijk de plant verwijdert maar heb een vermoeden dat hij al 2 andere planten heeft besmet.

  52. Cyriel avatar
    Cyriel

    Virusziekte tomaatEr staan in mijn plastiekserre bij de aangetaste planten nog andere welke niet aangetast zijn. (1/4 aang 3/4 niet aangetast)

    Het gaat over een ras welk ik ieder jaar, en al jaren, zelf zaai en opkweek.
    Ik moet U wel zeggen dat de foto’s niet bij mij genomen zijn maar bij iemand die ieder jaar planten heeft van mij. Er zijn ook planten bij die hoger weer een normaal uitzicht hebben.
    Ikzelf heb 2 aangetaste planten staan onder beschutting buiten. (heb dit maar gezien nadat ik die foto’s had genomen)
    Dus zo te zien is de kans groot dat om een virusziekte gaat?

  53. beste henri,

    uw ruimte is wel beperkt,, maar tomaten en paprika (pepers) gaan goed samen, rassen zoeken met een beperkte groei zou voor u de oplossing zijn,deze kunnen ook in pot gekweekt worden, een klein hoekje in de serre
    is al genoeg, ik heb dit jaar hafra geprobeerd een ras van vt – zaden, bleke paprika enkele planten bleven in pot van 1 liter en dragen zelfs enkele vruchten, even kijken bij, de nieuwe tuin, peter bauwens heeft zeker enkele goede rassen

  54. henri kennis avatar
    henri kennis

    ik heb een hobbyserre gekocht van 2m op3m,ik heb daar tomaten in staan,maar mijn vraag is mag ik naast de tomaten ook paprikas planten volgend jaar

  55. Johan Van Campe avatar
    Johan Van Campe

    Hey,
    Ik heb ook het tomatenvirus.Heb een afwachtende houding aangenomen en merk nu dat verschillende planten (+/- 20%)tot hergroei overgaan, nieuwe bloemtrossen vormen en bovendien ook normale vruchtvormen aanmaken.Ik ben benieuwd.
    Johan Van Campe

  56. Tip van de specialistVerwijder uw aangetaste en niet aangetaste planten. Ze zijn een bron van viruskiemen! Daar bedoel ik dus de door virus aangetaste planten mee.

  57. TOLLET ALEX avatar
    TOLLET ALEX

    Beste tuinders;
    Er zijn reeds vele opmerkingen over tomatenziektes .
    Dit wil mededelen vorig jaar had ik een vreselijke infectie druk in m’n serre,dit wilde ik nu voorkomen.
    Drie keer heb ik gesproeid tegen de plaag en tot op heden staan m’n planten er prachtig bij.
    Groetjes
    ALEX

  58. @ Henri : doorschietende trossen zijn een teken van (te) sterke groeikracht. En ook wel rasafhankelijk.
    Op zich niet erg (tenzij de algemene groeikracht veel te sterk is te nadele van de vruchtvorming) als je de “trosdieven” verwijdert.
    @ Frank : Wat jij voorhebt, namelijk één plant op vijftig is vrij normaal te noemen. En kan altijd al eens voorkomen , soms is het ook een inteeltplant. Niet erg dus. Meloenen snoeien doet de vorming van de vrouwelijke bloemen bevorderen. Lees eens de serie over meloenen op de website
    groetjes,
    Luc

  59. Ghyselinck Adelin avatar
    Ghyselinck Adelin

    Beste Luc,
    Waar ik verleden week nog bij Herman thuis was en hem fier meedeelde dat mijn buitentomaten het dit jaar schitterend doen (zelfs beter dan de zijne en dat is toch een referentie dacht ik !), stelde ik enkele dagen geleden plots vast dat, ondanks regelmatig aangieten, mijn planten van het ras “Rivierra” aan het verdrogen zijn en niet de minste groeikracht meer hebben.
    Naaststaande planten van het ras “Hobby F1” blijven anderzijds gezond.
    Kan het zijn dat de Rivierraplanten thans reeds einde groei zijn en door het plotse warme weer afsterven ?

    1. Beste Adelin,
      Eigenaardig verschijnsel! Vorig jaar had ik ook die Riviera F1, zie dit artikel
      http://www.plantaardig.com/groenteninfo/tomatenrassen-F1.htm.
      Dit ras gedraagt zich inderdaad anders, grotere, lossere bladeren en hogere planten, maar de groeikracht bleef goed.
      Het kan inderdaad zijn dat de groeikracht op het einde te wensen overlaat, maar anderzijds is de Hobby gezond….
      Daarom nog deze vragen :
      1. Zijn die planten echt aan het afsterven? Verdrogen de bladeren (bruin en breekbaar)? Of worden ze slap/verwelkt? Drogen de tomaten ook op?
      2. Of zijn de bladeren nog groen/geel maar stevig? En de vruchten ook nog stevig? Maar er is er geen bijkomende groei meer?
      In geval 1 is er toch iets aan de hand met de wortels of stengel. Maar lijkt mij niet direct mogelijk voor alle planten.
      In geval 2 is het inderdaad een teken dat de plant minder groeit door misschien een voldoende grote vruchtbelasting of zwakkere wortels? Vruchten die gevormd zijn zullen geoogst kunnen worden.
      Je merkt het al, het is een beetje gissen, een foto zou ook hier wonderen doen :-)
      Stuur eventueel naar lezersbijdrage@plantaardig.com
      groetjes
      Luc

  60. blijkbaar zijn er heel wat problemen, ik kweek mijn planten enkele jaren zelf, sindsdien heb ik nog weinig problemen, de planten die je aankoopt in een winkel hebben soms al een grote lijdensweg meegemaakt, transport en verzorging in de tuincentra zijn soms al het begin van de problemen, plantgoed van eigen kweek is zeker een stuk beter, je hoeft er alleen iets meer moeite voor te doen, maar alvast loonend

    1. Dag Jan,
      Hoe gaat het dit jaar met de beproefde rassen in jou tomatenteelt? Interessante rassen met goede smaak dit jaar die het onthouden waard zijn?
      Om op jou bericht te antwoorden : zelf opkweken geeft inderdaad een veel grotere zekerheid. Ook mijn planten zijn alle zelf gezaaid. Toch zitten er dit jaar (en eigenlijk voor het eerst) opvallend veel planten met virussymptomen tussen, verdeeld over de verschillende rassen.
      groetjes,
      Luc

  61. Donald avatar
    Donald

    Jaja de foto’s laten geen twijfel ook bij mij in de sere is het van dat, het zijn gestekte planten van bij aveve.

    1. Hallo Donald,
      bedoel je misschien geënte planten ipv “gestekte” planten?
      Dan is dit het eerste virusachtige kenmerk dat bij geënte planten voorkomt….. Blijkbaar zijn ook deze vatbaar.
      groetjes,
      Luc

  62. etienne avatar
    etienne

    Ik heb wel vast gesteld dat er trossen zijn waar in de bloem geen vrucht is. Er zijn trossen die volledig goed uit groeien maar er zijn er bij waar vruchten mankeren. Het is nu wel veel beter dan verleden jaar want dan vielen de bloemen er af en wij hadden maar een paar tomaten. Dit jaar is het veel beter maar er zijn bloemen waar geen vruchten in zitten. En ik zou niet weten wat de oorzaak daar van is.
    gr.etienne.

  63. Christine. avatar
    Christine.

    Al meer dan 25 jaar teel ik verschillende soorten tomaten.
    Dit jaar staan er buiten 19 soorten. Bijna de helft van de planten vertoont bovenvermelde verschijnselen. het is de eerste keer dat ik dit mee maak!
    De “oude rassen” zijn het eerst begonnen,nl tetons de Venus en green zebra. de meeste tomaten zitten nu aan hun 6de tros. Er is één plant die werkelijk erg is om te zien! Dat is een “Charm”.
    Tot nog toe had ik dit nooit gezien laat staan dat ik weet wat ik er tegen kan doen…

  64. Frank avatar
    Frank

    Heb in de serre slechts 1 plant op de 50 (aangekochte planten bij een teler die al meer dan 50 jaar in de stiel zit, het ras ken ik niet) aangetast door deze ziekte, de bladeren zijn opmerkelijk kleiner, geelgerand met bruine spikkels en er hangen twee kleine “bollaket” tomaten aan. Iemand zei me dat het niet verstandig is én aardappelen én tomaten te telen. Zou mee aan de basis liggen van de ziekte. Serregrond tracht ik 1 maal op de 2 jaar voor een groot stuk af te graven en met nieuwe buitengrond te mengen. Voor de rest in de winter twee grote geulen in de serre graven en die onder zetten met water, dit zou de grond zuiveren.
    Begin wel bladluizen te zien op meloenplanten in zelfde serre. Hoe moet ik de meloenen luizen? Tot nu toe zie ik nog geen verschil tussen mannelijke en vrouwelijke bloemen. Vermoedelijk hebben de bijtjes hun werk nog niet gedaan met de kwakkelzomer van voorbije weken.
    Groeten,
    Frank

  65. Frans avatar
    Frans

    Natuurlijk zijn er virusziekten. Ook ik heb er last van hoewel toch ook weer niet bij allemaal.
    Mijn Minibel staan weliswaar te dicht op elkaar, krap 40 cm, zodat er onderop een blad geel wordt wat ik dan verwijder, maar van een virusaantasting van de hele plant is geen sprake.
    De Garten Perle staan ook te dicht, dat worden brede struiken van wel 70 cm, maar ook daarin geen virus.

    De Green Grape echter die ik buiten in grote potten had kregen donker paars blad en toen de bladstelen hard en glanzend bruin werden en de planten niet meer groeiden heb ik ze een voor een weg moeten doen.

    Aanvankelijk was mijn angst niet zozeer voor een virus, maar meer voor de witte vlieg waardoor ik verschillende keren alles verloor.

    Op de foto’s die ik hier heb gezien, is mij de kale grond opgevallen en het zou mij niet verbazen als de oorzaak hier de slechte grond was met als gevolg een aantasting.
    Tomaten houden van losse voedzame grond met humus en met een afdeklaag van compost of ander plantaardig spul. De planten maken dan ontelbare haarfijne worteltjes.

  66. daenen henri avatar
    daenen henri

    Ik heb tot op heden geen last van deze virusziekte, ik kweek al jaren mijn plantjes zelf dat is veel veiliger dan gekochte plantjes, maar dit jaar heb ik veel last van doorschieten van de bloemtrossen, is daar een middel tegen en zo ja wie kan er mij raad geven
    dank van daenen henri uit genk

  67. Ramona avatar
    Ramona

    Hallo,Ik dacht dat het aan het weer lag, maar onze tomaten zien er niet uit. Er zijn twee planten die er vol, mooi blad en vooral vol groene tomaten zitten, maar ik heb er ook twee die vreemd krullerig blad hebben en die minder hard groeien. De tomaten aan laatste planten blijven ook klein. Het is niet als het niet-virus blad. Dat hebben ook wel meer planten dat ze ineens gaan krullen. Vage witte vlekken op het blad. Wel vreemd dat de twee die er vlak naast staan niet worden aangetast. (bij mij in de tuin dan) (Zie tekst Rob van der Mey, daar kan ik me bij aansluiten).
    Groetjes,Ramona

  68. @ Maes,
    inderdaad, herbiciden op basis van plantenhormonen veroorzaken dezelfde verschijnselen.

  69. @ Alex, verwelkingziekte is een complex probleem, met diverse schimmels die dit kunnen veroorzaken, dikwijls is het bij komkommer of meloen “Fusariumschimmel”. In dat geval is het beter geen komkommer of meloen meer te telen op deze plaats, ofwel geënt planten te kopen. Easyplant verkoopt geënte komkommer en meloen planten.
    Zie je rode vloeistof (gom) uit de basis van de stam van meloen komen (dicht bij de grond) dan is het zeker Fusarium.
    groetjes,
    Luc

  70. @ Johan Van Campe :
    je schrijft op heel veel planten : hoeveel procent van de planten is dan aangetast? Ook virusziekte planten kunnen nog dieven maken. Als je een foto kan sturen naar lezersbijdrage@plantaardig.com dan graag.
    groetjes
    Luc

  71. @ MJ Van Gils
    dieven op de bladeren ontstaan meestal bij planten met sterke groeikracht of na het toppen van de plant. Als de plant nergens meer zijn groeikracht kwijt raakt groeien er dieven op de bladeren.
    Dit is geen kenmerk van een virusziekte
    groetjes
    Luc

  72. @ Van Dessel, het “zelftoppen” bij Roma tomaten is een gekend verschijnsel. Inderdaad, niet te vlug gaan dieven of voor je het weet heb je top meer over.
    groetjes,
    Luc

  73. @Patricia
    voor virusziekten zal koperdraad niet helpen, lees eens dit artikel

  74. @ den beezigaerd :
    * misschien zijn uw aardappelen aangetast door holheid, ras Berber misschien? zie dit artikel
    * bleekwater : opletten met morsen op de grond, kan de plantengroei aantasten, is vooral goed om de groene aanslag van de ruiten te verwijderen.

  75. Hallo iedereen, bijzonder veel reacties op dit berichtje. Bedankt om uw ervaringen met andere tuiniers te delen.
    Krullende bladeren komen toch wel veel voor, zo te lezen in de reacties.

    Dat wou ik daarom nog toevoegen: niet iedere bladkrul is een virus.!
    Wat wel opvalt : sommige soorten zijn veel gevoeliger voor één of andere vorm van bladkrul dan andere. Blijkbaar Roma-tomaten bij enkele lezers, en ook bij als Coeur de Boeuf verkochte tomaten, zoals er in mijn kas staan.
    Wanneer is het geen virus? :Als de bladkrul onderaan begint nadat de plant eerst volledig goed groeide. Het zijn dus de oudere bladeren onderaan die meer krullen, meestal de randen die naar boven toe opkrullen.
    Wanneer is het wel een virus? : als de plant eerst volledig gezond groeit, maar na verloop van tijd in de kop van de plant krullende, misvormde, of gevlekte bladeren krijgt. En dit al zichtbaar is in het nog uitgroeiende jonge blad.

    groetjes,
    Luc

  76. Rob van der Meij avatar
    Rob van der Meij

    Johan,
    Ik heb een van mijn tomatenplanten uit de kas verwijderd
    aangezien deze van onder tot boven gekrulde(harde )bladeren had met hele kleine tomaatjes die naar mijn inzicht niet verder konden groeien.Die plant leek veel op een van de afgebeelde foto’s. Mijn grond is vruchtbaar omdat ik ieder jaar de grond afgraaf en verse bemeste aarde aanbreng voordat de plantjes worden gezet.

  77. Johan Van Campe avatar
    Johan Van Campe

    Rob,
    Ik zou me niet teveel zorgen maken om die krullende onderste bladeren. Komt nog wel voor, denk dat die bladeren (misschien wat vroeg) oud geworden zijn. Je kan ze gewoon afsnijden – die kleine tomaten zullen nog wel groeien denk ik – isd egrond waar je tomaten staan wel voldoende vruchtbaar?

  78. Johan Van Campe avatar
    Johan Van Campe

    Hallo “Den Beziggaard”,Voor zover ik weet heeft zwavelbranden enkel de bedoeling om insecten te verdelgen. Zwaveldampen zijn heel giftig !! Informeer je goed voorje zwavel gaat branden. Johan Van campe

  79. Johan Van Campe avatar
    Johan Van Campe

    Hallo, het kan belangrijk zijn om te weten welke rassen er bij je nu (nog) virusvrij zijn.Kan je dat even mededelen aub?
    Dank,
    Johan Van Campe

  80. Maes W. avatar
    Maes W.

    Deze virus komt ook bij mijn buiten tomaten voor.

    Het zijn de verschijnselen van hormonen gelijk van hormonen schade.

  81. Leon avatar
    Leon

    Ja, ik heb in de serre tomatenplanten dat ik zelf uit zaadjes geplant heb mooi groen en degene dat ik nog aangekocht heb staan geel van kleur niet gezond ,ook komkommers staan met gele bladeren ,er zit geen groei in ook niet bij die aangekochte tomaatplanten !
    alles staat in dezelfde serre !

  82. kees joppe avatar
    kees joppe

    Bij mijn tomatenplanten krullen de bladeren om en worden erg hard net alsof ze uitgedroogd zijn maar ze blijven wel groen.,,weet iemand daar de oorzaak van en wat is er aan te doen?

  83. Geiregat Johan avatar
    Geiregat Johan

    Langs de ene kant van de serre, nl. de zonnekant, staan er gekochte Roma tomaten en enkele gekochte Hybride vleestomaten. Deze werden geplant begin mei. 80% van deze vertonen de ziekte zoals hierboven beschreven.
    Aan de andere kant van de serre heb ik zelfgekweekte planten, o.a hybride trostomaten en een oud ras van roma tomaten; die geplant zijn einde mei. Daar is slechts 5% besmet.
    Wat kan men er tegen doen want tot nu toe heb ik geen bladluizen vastgesteld in de serre?

  84. Rob van der Meij avatar
    Rob van der Meij

    Op een volkstuincomplex heb ik in mijn kas o.m. tomatenplanten die door een centrale inkoop van het complex zijn ingekocht. Mijn vraag : Ondanks iedere dag water geven gaan bij enkele tomatenplanten de onderste bladeren krullen ( tabaks- bladeren )de bovenkant is normaal blad. Is dat het kenmerk van een virus ? De tomaten van die planten zijn nog klein ; worden deze nog groter of blijven dat formaat houden ?Graag uw commentaar.

  85. Marc Devos avatar
    Marc Devos

    Ik had al gegoogled op “tomatenziekten”, doch niets gevonden.Nu weet ik het wel

  86. TOLLET ALEX avatar
    TOLLET ALEX

    Dit jaar geen tomatenplaag wel verwelkingsziekte bij komkommer en meloen, wat kan men voor deze ziektedoen?

  87. Johan Van Campe avatar
    Johan Van Campe

    Ik heb het ook op véél planten. Wat me daarvoor al was opgevallen, dat was dat ik bija geen dieven had in mijn planten. Dat verwonderde me, nu zie je maar.. De soorten die ik heb staan: Hobby F1 – Estiva F1 – Moneymaker. Bij deze laatste is er een plant met helemaal géén aantasting, daar ga ik proberen zaad van te oogsten.
    Hebben beroepstelers ook dit probleem?Zoniet, dan bestaat er een product tegen of resistente rassen ofwel wordt er aan liefhebbers minderwaardig zaad verkocht (tegen een heel dure prijs). Ik heb nog andere redenen om dit laatste misschien wel stilaan te beginnen vermoeden …

  88. bogaerts robrecht avatar
    bogaerts robrecht

    Ook ik heb te kampen met dergelijke virus. Aanvankelijk dacht ik dat de planten te weinig water kregen omdat de bovenste bladeren precies uitdrogings verschijnselen vertoonden, dus maar volop water gegeven tot 2x per dag zonder merkbaar resultaat. De planten die buiten staan hebben geen dergelijke verschijnselen. Ik hoop dat ik de onderste vruchten die er heel normaal uitzien kan oogsten.

  89. M.J.van Gils avatar
    M.J.van Gils

    Dit jaar heb ik voor het eerst dat er heel veel dieven uit de bladeren ontstaan. Is dat misschien ook een virusinfectie of komt dat door overbemesting?

    Met vriendelijke groet

    Mario.

  90. Van Dessel avatar
    Van Dessel

    Handig zo’n site waar je op ervaringen van anderen kan terugvallen. Bij mij hebben ook de Roma tomaten (Somers)last van dit euvel.Ik dacht eerst dat ik een slechte variteit had .De plant stopt met groeien omdat er geen kop meer is nadien groeit er een okselscheut verder uit en groeit hij verder.

  91. Patricia avatar
    Patricia

    ik heb ook roma tomaten, een paar hebben last van dat virus, dat de bladeren omslaan en dat ze niet verder groeien.Men zei me een koperdraad onder door de stam te steken, maar ik denk dat ik dat te laat deed. mvgPatricia

  92. 'den bezegaerd' avatar
    ‘den bezegaerd’

    Als 17 jarige beginneling kweekte ik planten uit Vt-zaden. Tussen de rijen door zaaide ik basilicum en plante een tabaksplant omdat men mij zegde dat deze ziekten voorkomen. De trostomaten zijn aangetast,de kerstomaten niet. Ook de komkommers hebben ziekteverschijnsel. De vroege aardappeloogst was 1/3 minder dan vorige jaar en sommige aardappel zijn aangepast aan de binnenkant. Buitenkant vertoond geen gebreken. Een oude rat in het vak zei mij de serre te ontsmeten door zwavel te branden? Ik deed dit niet en ontsmette met een verdunde oplossing van bleekwater die ik tussen alle mogelijke kieren spoot? Heeft iemand ervaring met het ontsmetten d.m.v. zwavel? gr.

  93. Patrick Eckhardt avatar
    Patrick Eckhardt

    De roma tomaten binnen en buiten hebben lijken last te hebben van het vermelde virus. Omgeslagen bladeren en vreemde groei. Andere soorten hebben nergens last van.

  94. Naeyaert avatar
    Naeyaert

    Bij mij staan met virus aangetaste planten naast virusvrije planten in dezelfde serre.
    Blijkbaar is het ene ras beter bestand dan het andere.
    Er zij ook al planten die na een tijd er weer gezonder uitzien

  95. Stef Vandersteen avatar
    Stef Vandersteen

    Had het vorig jaar zeker voor, nu twijfel ik.
    Heb nu last van de aardappelziekte :-(

  96. lourdon chris avatar
    lourdon chris

    Bij mij hebben enkel de grote soorten en trostomaten een virus. Op mijn kerstomaten is niks aan te merken. En deze staan toch gewoon naast elkaar.mvg, chris.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.