Als slot van de artikelenreeks “Tomaten telen met Herman in 2007” volgen hier de voornaamste bevindingen. Op een schoolse manier zou je het kunnen noemen “Wat heb ik geleerd en ervaren dit jaar, wat is mij dit seizoen bijgebleven” Over watergift, groeikracht, bijvoeding, kurkwortel, luchtwortels, afrijpen enz….. .
Watergift
Na het uitplanten gebeuren de gietbeurten 14 dagen lang aan de voet van de stengel. Daarna wordt er gegoten in een geul op 20 cm van de as van de planten. Dit verplicht de plant,eens goed in de groei, om via de wortels op zoek te gaan naar vocht dat verder van de plant verwijderd is. Dit zorgt ervoor dat het wortelstelsel duidelijk beter en groter uitgebouwd zal zijn wat ervoor zorgt dar er goede opname is van water en voeding, de stengel steviger wordt en de plant kan doorgroeien naar meer trossen en mooiere vruchten dan een plant met een zwak wortelstelsel.
Groeikracht
Het is ook zo dat de diameter van de stengel, met name in de kop van de plant, de weerspiegeling is van de sterkte van het wortelstelsel en dus een aanduiding voor de hobby-tuinder of het al of niet zin heeft om nog een trosje meer te laten staan vooraleer af te toppen.
Bij warm weer (en dus hoge temperaturen in de kas) kan men ook vaststellen dat de toppen van planten met een zwakke groei (omwille van het zwak wortelstelsel) ’s avonds slapjes naar beneden hangen en dat ook de rest van de bladeren niet meer onder spanning staan.
Dit symptoom was het geval tijdens mijn teelt van Cristal F1 in de kas en is eigenlijk een teken van een zwak wortelstelsel.
Bijvoeding met roze korrel
- Beginnen vanaf de 3de bloemtros en stoppen na het aftoppen van de plant.
- Voor kasteelt 1 x per week tijdens een gietbeurt (2 tot 3 gietbeurten per week naargelang het weer) met ongeveer 2,5-3 liter gietwater/plant
- Voor buitenteelt onder afdak : idem als voor kasteelt
- Voor buitenteelt zonder afdak: wekelijks 1 koffielepel roze korrel strooien aan de voet van de plant en daarna water geven(indien relevant) of laten inregenen;
- Bij heel veel regen in de periode van de 2de tros kan men dan reeds beginnen met de bijvoeding (om uitspoeling te compenseren)
Spuiten tegen de aardappelziekte
- In de droge kas : niet spuiten en het eerste kleine symptoom afwachten. In dit geval onmiddelijk behandelen.
- In minder waterdichte kassen of plastiek serres : spuiten vanaf begin juni om de twee weken tot half juli. Nu wachten indien het weer mooi is. Terug beginnen indien er opnieuw een natte periode komt.
- Voor buitenteelt (onbeschermd) : om de tien dagen spuiten vanaf begin juni tenzij het droog weer blijft dan kan men wel om de 14 dagen spuiten). Verder spuiten tot half juli. Wordt het opnieuw een natte periode dan moet men wel doorgaan met spuiten.
Kurkwortel
Het is een aantasting van het wortelstelsel door een schimmel die, eens in de grond aanwezig, zich stelselmatig uitbreidt. De gevoeligheid aan kurkwortel is sterk verschillend van ras tot ras. Alhoewel bij het rooien van de planten in de kas bleek dat de wortelstelsels van alle rassen aangetast waren door de schimmel was er toch een groot verschil. Bij Hobby en Ferline was dit niet te merken geweest tijdens de groei terwijl er toch duidelijke tekenen van kurkwortel waren. Het wortelstelsel van een Cristalplant bleek grotendeels te bestaan uit bruin(vaak ook gebarsten) wortels en zeer weinig witte en/of lichtbeige worteltjes. Bij de andere soorten vond ik evengoed bruine wortels maar in belangrijke mate nog witte of lichtbeige worteltjes.
In elk geval bleek het zo te zijn dat Cristal F1, die een kenmerk van zwakke groeier heeft, bijzonder heftig reageert op de kurkwortel aantasting.De besmetting vertaalt zich al heel vlug door zwakkere groei (smaller gebladerte,donkerder bladkleur) en na een warme dag (veel verdamping) bleek Cristal het enige ras te zijn waarvan de kop van de plant ’s avonds slapjes naar beneden hing. (nvdr : deze conclusies liggen volledig in de lijn met de bevindingen van Luc in het artikel Kurkwortel bij tomaten.)
Bovendien bleek het dat de rest van het gebladerte ook niet meer onder spanning stond. Toen daar ook nog een probleem van watergift bijkwam ontwikkelde Cristal al heel vlug neusrot.
Cristal blijkt dus een goede keuze te zijn voor de buitenteelt waar men zich toch beperkt tot 4 trossen. Ook buiten is het belangrijk om kurkwortel te vermijden.
Bodemmoeheid
Omvat hoofzakelijk het kurkwortelprobleem en op termijn de aanwezigheid van aaltjes (eventueel afkomstig van voorgaande aardappelteelten) zie dit artikel over bodemmoeheid
Sterk groeiende tomaten
Bij mijn buitenteelt was er één Hobbyplant (nr 2) die geweldig sterk groeide reeds vanaf het uitplanten. Later bleek dat precies die plant faalde op gebied van aanmaak van bloemen. Dit resulteerde uiteindelijk in een plant met slechts 3 trossen(weliswaar zeer grote tomaten). (nvdr : dit kan al eens voorkomen dat in één zaadzakje een afwijkende plant voorkomt die veel sterker groeit, maar een wel een slechte vruchtzetting geeft. In dit geval spreekt men soms ook van “een wilde plant”.)
Sterke groeiers zijn dus geen garantie voor veel trossen en hoge productie. Zie ook de resultaten van Ferline (ook een sterke groeier).
Luchtwortels
Een verschijnsel waarbij, op de stengel, groepjes van nieuwe worteltjes aangemaakt worden. Die kunnen uitgroeien tot 1 cm lang of meer. Het verschijnsel is een reactie van, meestal sterk groeiende planten, die oordelen dat er iets mis is met voedselopname- evenwicht en wortelstelsel.
Blijkbaar oordeelt de plant dat er onvoldoende sapstroom is in de stengel en maakt hierbij vanaf een bepaald punt op de stengel (lucht)worteltjes.
In een lichtere vorm blijft dit symptoom beperkt tot onderhuidse knobbeltjes op de stengel en komt het tijdens de teelt niet tot echte uitwendige luchtwortels. Misschien is de periode van onevenwicht van voorbijgaande aard zodat het verschijnsel beperkt blijft tot onderhuidse knobbeltjes.
Beide vormen van luchtwortels werden waargenomen op een viertal planten van mijn buitenkweek.
Mergnecrose
Een zeer zeldzame “welvaartsziekte” waarbij de stengel vanaf een bepaalde hoogte (20-30cm van de grond in mijn geval) zwarte plekken vertoont waaronder deze zone tot volledige verrotting van de stengel(merg inbegrepen) kan komen.
Zie deze pagina voor foto’s en beschrijving van de ziekte.
Zie ook foto’s in deel 7
Gelukkig een zeer zeldzame ziekte, maar met soms totale vernietiging van de plant tot gevolg (tengevolge van onderbreking van de sapstroom in de stengel).
De aantasting van de stengel kan zowel in intensiteit (al of niet totale verrotting tot in het merg) als lengte van de aantasting sterk verschillen. Het stadium waarbij de ziekte optreedt kan ook verschillend zijn. Zowel in opgroei van de plant als tijdens de rijpingsperiode kan deze ziekte blijkbaar optreden.
Volgens Luc Dedeene gaat het hier om een fysiologische of soms bacterieziekte. Oorzaken zouden zijn een te sterke groei samen met overdadige wateropname. De vorming van luchtwortels boven de aangetaste plek is bij mij ook waargenomen.
In elk geval kan men niets doen tegen deze ziekte tenzij controle van watergifte(eerder preventief dus) wat in het geval van onbeschermde buitenteelt niet kan bijgestuurd worden.
Buitenteelten gebeuren dus eigenlijk best onder een beschermend (breed genoeg) afdak. Alleen zo kan men de planten droog houden en de watergift in de hand houden.
Buitenteelt versus kasteelt :
Buitenteelt :
– oogst begint later dan kasteelt
– oogst eindigt ook vroeger dan kasteelt
– beperkt tot gemiddeld 4 trossen/plant dus kleinere opbrengst.
– permanente waakzaamheid ivm ziekten(voornamelijk aardappelziekte)
– indien onbeschermde teelt:gebrek aan kontrole van de watergift
Kasteelt :
– langere oogstperiode (vroeger en later)
– grotere productie gezien doorgroeien tot meer dan 4 trossen
– bodemmoeheid (kurkwortel,aaltjes) beperken aantal teeltjaren en maken op termijn dat meer dan 5 trossen niet meer haalbaar zijn bij gebrek aan groei. (nvdr : hier kan enten of de grond verversen een oplossing bieden)
– temperatuur en vochtigheid heel moeilijk bij te sturen in de hobby kas (in tegenstelling tot professionele serres)
– bij “droge kas” geen aardappelziekte maar wel andere ziekten zoals bvb “witte vlieg”
Afrijpen van tomaten
Het rijpen van tomaten gebeurt uitsluitend door temperatuur en niet door licht. Afrijpen kan dus perfekt gebeuren in het donker.
Weliswaar is het zo dat, indien het tomaten betreft die nog aan de plant hangen, het wel belangrijk is dat ze zoveel mogelijk volledig vrijgemaakt worden van bladeren zodat de eventuele zon hen volledig kan bestralen, zoniet is er kans op ongelijke rijping (maw snellere rijping langs de zonnekant). Vandaar de noodzaak tot bladsnoei en bladpluk in het najaar om zo de vruchttemperatuur te verhogen.
Bovendien is het ook zo dat bladsnoei ervoor zorgt dat de energie van de plant hoofdzakelijk naar de tomaten gaat om ze op einde seizoen zo vlug mogelijk op gewicht en rijping te brengen.
Op het einde van de oogst (17e plukdag op 30/09/2007) plukte ik nog 13 kg groene tomaten. Die werden in bakjes in de serre geplaatst. Na gedeeltelijke rijping verplaatst naar de kelder (bij 15°C) om het rijpingsproces enigszins te vertragen en zolang mogelijk tomaten te kunnen eten. Vanuit de kelder gaan ze dan in kleine hoeveelheden naar de keuken in functie van hun rijping.
Hier valt dan ook het verschil op tussen de verschillende variëteiten : Ferline bewaarde het best gevolgd door Cristal; Hobby vertoonde op enkele tomaten al vlug schimmel-plekken. (nvdr : zie ook het artikel “Wat met de groene tomaten?”)
Tot zover de serie “Tomaten telen met Herman in 2007“, hopelijk hebt u er iets van opgestoken.
Laat niet na uw jouw persoonlijke bevindingen, vragen of adviezen over de tomatenteelt door te geven in de commentaarbox,
want
“…gedeelde kennis is méér kennis…”
Geef een reactie