Straks nog lentenachtvorst? Geen paniek!

Volgens de weersvoorspellingen komt er lentenachtvorst aan. De thermometer gaat op sommige plaatsen onder nul, dus aan de grond wordt dat nog een paar graadjes lager. 

In de tabel onderaan dit artikel kan je even checken of bescherming van de plantjes in open lucht al dan niet nodig is. Heb je je niet laten verleiden door het zachte voorjaar om bepaalde groenten vroeger dan aanbevolen te planten, dan is er in principe geen probleem. 

Twee uitzonderingen misschien : het aardappelloof en de bloemen van de op sommige plaatsen al bloeiende aardbeien. Zit het aardappelloof niet onder gaatjesplastiek of vliesdoek, dan is aanaarden een oplossing om het jonge loof te beschermen. Heb je daar de tijd niet meer voor of is het al gedaan, leg dan folie of vliesdoek of ander textiel over de aardappelen. De voorspelde lentenachtvorst duurt voorlopig maar één nacht.  Misschien staan  de aardbeien in een kleine tunnel of koude bak? Sluit deze dan tijdig vandaag zodat de warmte langer behouden blijft. Wil je geen bloemen van aardbeien verliezen, leg er dan een groeivlies over, maar ’s nachts tijdelijk afdekken met iets anders (krantenpapier, deken, jutezak) helpt ook.

Toch kunnen bijna alle voorjaarsgroenten  een wit rijmlaagje wel verdragen. Sla, spinazie, radijs, erwten, tuinbonen, ajuin, wortelen, peterselie, … , afdekken ervan is niet noodzakelijk. Maar misschien hebt u al andere dan de typische voorjaarsgroenten in de tuin. Dan kan afdekken wel noodzakelijk zijn, zelfs in de kas. Staan er al tomaten in de kas? Leg er toch maar een krantenpapier over. ’s Morgens vroeg kan de kastemperatuur gemakkelijk de buitentemperatuur benaderen. 

Een uitzondering zijn pas gekochte plantjes, helemaal nieuw uit het tuincentrum. Deze zijn de lage temperaturen nog niet gewoon en kunnen bij plotse blootstelling aan een zeer lage temperatuur toch schade oplopen. Daarom dat het zo belangrijk is om aangekochte plantjes eerst enkele dagen af te harden (zie dit artikel)

De open, heldere hemel en windstil weer zorgt ervoor dat de temperatuur aan de grond nog een paar graadjes lager uitvalt dan de luchttemperatuur.
De grond is droog, waardoor deze de zonnewarmte van vandaag niet zo goed kan vasthouden. Daardoor koelt het morgenochtend boven de grond nog wat meer af. Dek je de voorjaargroenten niet af, dan is het dus wel een goed idee om de tuin vandaag eens te gieten. Zo is de afkoeling morgenochtend minder groot.

Hetzelfde geldt voor grond die gemulcht is, ook die kan zijn warmte morgenochtend minder goed afgeven. Ook in iets lager gelegen en  afgeschermde moestuinen is er meer  grondvorst. Koude lucht gaat naar de laagste plaatsen en doordat er geen luchtbeweging is kan die niet gemengd worden met warmere luchtlagen. Ook de randen van de tuin, dicht bij een graskant of haag, waar de grond door de groenbedekking minder goed zijn warmte kan afgeven zijn gevoeliger.

Foto : op gemulchte grond verschijnt er sneller een laagje rijm (rijp).

In de volgende tabel vindt u een schatting van de vorstgevoeligheid van groenten als ze niet afgedekt worden. Het is niet makkelijk dit in tabelvorm te zetten. Ik heb het toch geprobeerd. Het is een goed hulpmiddel voor de beginnende of de twijfelende moestuinder. Overloop de tabel en check even de groenten die nu in de tuin staan. In sommige streken hebben we te maken met lentenachtvorst type 1, in het binnenland en meer noordelijk is het lentenachtvorst type 2.

Legende

Lente2= Lentenachtvorst, vroege voorjaar : enkele graden vorst in het voorjaar, maar niet overdag. Komt voor vanaf maart en ook nog in april.
Lente1 = Lentenachtvorst, later: vooral vorst aan de grond, soms een graadje vorst in de lucht. Typisch voor de maand april tot soms de eerste helft van mei
Herfst1 = Herfstnachtvorst, sporadisch : slechts enkele verspreide nachten grondvorst, eventueel een graadje onder nul in de vroege ochtend, kan voorkomen vanaf half oktober.
Herfst2= Herfstnachtvorst, regelmatig : enkele dagen luchttemperatuur onder nul, komt voor vanaf eind oktober. Eventueel af te remmen door afdekking met vliesdoek. Afdekking van groep “Herfst1” helpt nu niet meer.
Winter = : december tot februari, vriestemperaturen, aanhoudend, dikwijls ook overdag

+ :bestendig

– : niet bestendig, verdraagt dit weertype niet.

± : risico op beschadiging, soms rasafhankelijk

≠ : uitzonderlijk in de tuin op dat moment

Opmerking: door af te dekken met plastiekfolie of vliesdoek kunt u de vorstgevoeligheid één trapje verbeteren. Zo kan je door afdekken de bestendigheid “opwaarderen” van “Herfst1” naar “Herfst2”. Of van “niet bestendig” tegen nachtvorst naar bestendig tegen het type “Herfst1”.