Tomatenrassen : Paola, een waardige vervanger van Cristal (en van Pyros zo u wil)

Paola_F1_tomaten1Dit artikel is van 2011. Hierbij een update voor 2012. Paola blijft het goed doen in de rassenproeven van 2012. Het nadeel van het kleine scheurtje is dit jaar ook aanwezig, maar slechts zeer sporadisch. Voor de rest kunnen de conclusies vna 2011 blijven.

Artikel 2011
Dit
jaar was het tomatenras Cristal niet meer verkrijgbaar in België. Cristal was een gewaardeerd ras bij veel hobbytuinders. Als alternatief werd het ras Paola F1 aangeboden. Alhoewel dit ras in Nederland al eerder verkrijgbaar was, is het de eerste keer dat er zaden van Paola F1 in België te koop waren. In ieder geval is Paola een tomatenras van vrij recente datum. GroentenInfo nam dit ras in proef. De vraag was immers of Paola F1 een waardige opvolger van Cristal F1 zou zijn. Het resultaat was over de hele lijn positief te noemen. Dit vrij nieuwe tomatenras bleek niet alleen de concurrentie met Cristal aan te kunnen, maar wordt  ook een alternatief voor het minder mooie uiterlijk van het meest geteelde tomatenras bij de Belgische hobbytuinder,  Pyros F1.


Cristal F1 één van moeders mooiste.
Het tomatenras Cristal F1 kreeg van mij al dikwijls een bijzondere vermelding, niet alleen op deze site, maar ook op lezingen en in de Groente en Fruit Encyclopedie omdat het ras  kwalitatief hoogstaande tomaten produceert. Het was een ras voor al wie graag mooie, ronde en  perfect rode tomaten wil die het uiterlijk, de stevigheid, de kleur en de kwaliteit van de commerciële tomaten in de supermarkt bijna evenaren.  Daarmee heb ik niet gezegd dat iedere hobbytuinder op zoek is naar zo’n “perfect” ras. Net zoals smaken verschillen doen ook de keuzes van tomatenrassen dat. En kunnen argumenten als een herkenbare smaak of structuur van het vruchtvlees de doorslag geven.

Op zoek naar de perfecte tomaat?
Dit artikel is dus voor al wie graag kiest voor enerzijds visueel en kwalitatief aantrekkelijke tomaten, maar anderzijds ook voor betaalbare zaden. En een  opbrengst verwacht die op zijn minst de maandenlange inspanning van een tomatenteelt kan goedmaken. Dat is toch wel een  meerderheid van de tomatentelers heb ik ervaren

Op zoek naar een mooiere versie van Pyros?
Dit artikel is ook voor wie al jaren Pyros F1 teelt en daar zeer tevreden over is. In België is Pyros F1 het meest geteelde ras onder de liefhebbers. De vruchtgrootte en de hoge opbrengst zijn daar niet vreemd aan. Maar ook de kostprijs van het zaad is een factor die zeker meespeelt. Het zaad van Pyros F1 is heel goedkoop, waardoor ook de goedkoopste tomatenplantjes in het tuincentrum Pyros-tomaten zijn.

Bleek ras.
De goede doorkleuring had Cristal F1 vooral te danken aan het feit dat het een zogenaamd bleek ras is (in het Duits “Hellfruchttomate” zo leerde ik pas). Deze bleekgroene rassen kleuren beter door dan de donkergroene rassen. Voor wie niet direct begrijpt waar ik het over heb, verwijs ik graag naar het artikel Tomaten, F1 variëteiten kiezen, deel 2, daar vind je duidelijke foto’s van de twee rassentypes. Doordat Pyros F1  een donkergroen ras is  verloopt de kleuring vanzelf al wat moeilijker.

De twee nadelen van Cristal.
Een bespreking en foto’s van het ras Cristal F1 vind je in de eerste rassenproef van F1 hybriden bij tomaten, deel 1. Twee nadelen van  Cristal F1 waren de iets mindere groeikracht  en de vruchtgrootte, die voor veel liefhebbers toch iets te klein was. Cristal F1 konden we dan ook best plaatsen onder de “ronde” tomaten en niet onder de “vleestomaten”  Er zijn zeker nog tomatenrassen die deze twee nadelen niet hebben en zo nog beter scoren Cristal F1. De kostprijs van het zaad is dan wel navenant hoger.  Voorbeelden zijn Tamaris F1  (eveneens besproken in F1 Tomatenrassen, deel 1) en het ras Trust F1  (besproken in Tomaten, F1 variëteiten kiezen, deel 2). Over de prijsverschillen en aantal zaden in een pakje tussen Pyros F1, Cristal F1 en Tamaris F1 kan je lezen in het artikel kiempercentages bij tomatenzaden. Als je even snel rekent kost Pyros slechts 1,2 eurocent per zaadje, Cristal  6 eurocent en Tamaris 29 eurocent. (Het ras Trust F1, het meest “perfecte” ras, kost bijna 50 eurocent per zaadje!)

Paola, het aangeboden alternatief voor Cristal.
Dit jaar was Cristal F1 niet meer verkrijgbaar in België. Het was afwachten hoe de vervanger,  Paola F1, zou presteren. Meevaller was in ieder geval dat de prijs dezelfde was als die van Cristal F1, en er eveneens een  vijftigtal zaden in een pakje te vinden waren.

Over het resultaat deze zomer kunnen we kort zijn : Paola F1 was een echte meevaller! We kunnen het ras eigenlijk wel één van de titels “Beste koop” geven. De ideale verhouding tussen prijs en kwaliteit is er wel degelijk.

Ook alternatief voor Pyros.
Onverwacht was de tweede conclusie : Paola F1 kan bij veel hobbytuinders een goed alternatief zijn voor Pyros F1! Pyros F1 is, toch zeker in België, nog altijd het meest geteelde tomatenras bij de liefhebbers. De hoofdreden  is dat de zaden zeer goedkoop zijn en dat als gevolg daarvan ook het plantgoed in de tuincentra tot de goedkoopste behoort.

Dit zijn de bevindingen van het tomatenras Paola F1 bij de teelt in een glazen kas. 

  • De vruchtkwaliteit is zeer goed: een perfecte kleuring en een stevige vrucht.
  • De groeikracht is zeer goed en is vergelijkbaar met de toprassen Trust F1 en Tamaris F1.
  • De vruchtgrootte is duidelijk een maatje groter dan van Cristal F1, wat zeker een pluspunt is. (gemiddeld vruchtgewicht 150 gram). Net iets kleiner dan Pyros F1, maar een handiger formaat voor het versnijden en verwerken van de vruchten.
  • De vruchtvorm is heel licht geribd,  minder dan Pyros F1, meer dan Cristal F1, dat in feite een perfect rond ras was.

Schoonheidsfoutje.
Als er dan toch één nadeel van dit ras genoemd kan worden, dan is het de gevoeligheid voor kleine, stervormige scheuren dicht bij het kroontje. Rond het kroontje kan bij sommige vruchten een scheurtje van hoogstens één centimeter ontstaan.  Ook bij Pyros-telers is dit niet onbekend en is het scheurtje soms nog groter (zie foto). Oplossing is de vruchten zeer regelmatig te oogsten. De barsten komen vooral voor bij vruchten die net iets te lang aan de plant hingen.

Besluit.
Paola F1 is een ras dat ik, na één jaar telen, zeker durf aan te bevelen. En dit zowel voor wie vroeger graag Cristal F1 teelde als voor wie al jaren Pyros F1  teelt en graag eens een “perfecte” tomaat wil.

Verkrijgbaarheid.

Het is moeilijk om te achterhalen hoe lang dit ras al bestaat. In ieder geval is Paola F1 in België pas sedert dit jaar verkrijgbaar bij Aveve Zaden. In Nederland is het ras al (iets?) langer verkrijgbaar  bij Vanhemert Zaden. In hun catalogus wordt vermeld dat Paola geschikt is als trostomaat. Dat was hier niet het geval, te grote vruchten en niet geschikt om lang aan de tros te blijven. Ook wordt gesproken van beperkte groeikracht, ook daarmee ben ik het niet eens. De foto en de beschrijving verschillen nogal wat, waardoor ik dan ook ga twijfelen of dit wel hetzelfde ras als dat van Aveve zaden in België. Misschien dat Van Hemert bedoelt dat de soort mooie, langgerekte trossen maakt, dat is dan wel het geval. Maar een echte trostomaat is het volgens mijn niet.
Ook in Frankrijk is het ras (al langer?) verkrijgbaar, zie deze link.  De foto is daar veel meer gelijkend. In Frankrijk wordt het ras ook aangeboden als geënte plant.
Ook in Duitsland is het ras gekend (zie deze link ). Op deze Duitse pagina vinden we ook dat Paola F1 de meeste bekende ziekteresistenties heeft, waarvan de belangrijkste de resistentie is tegen Cladosporium of bladvlekkenziekte. De resistentie tegen Fusariumvoetrot is trouwens opvallend, dit  doet vermoeden dat Paola F1 inderdaad een zeer recent tomatenras is, de naam tuindersselectie meer dan waardig.

Onderstaande foto’s geven een beeld van Paola F1 in het oogstbare stadium.

Paola_F1_tomaten1Paola_F1_tomaten2Paola_F1_tomaten3Paola_F1_tomaten4

Op de uitsnedes van bovenstaande foto’s zie je het schoonheidsfoutje van Paola F1. Of dit een echte raseigenschap is of als dit te maken heeft met de kwakkelzomer van dit jaar zal de toekomst nog moeten uitwijzen. In ieder geval lijkt mij dit geen reden om het ras niet uit te proberen. De voordelen van deze “tuindersselectie” zoals men dat in Nederland noemt zijn zodanig groot dat je dit kleine nadeel er met plezier bijneemt. De vraag is dan ook nog of dit in alle omstandigheden en bij ieder klimaat zal voorkomen. (cfr. kwakkelzomer 2011)
scheurtjeIMG_4812


Reacties

41 reacties op “Tomatenrassen : Paola, een waardige vervanger van Cristal (en van Pyros zo u wil)”

  1. joris avatar
    joris

    Een ras dat Gonthier indertijd verkocht is FANDANGO. Ik plant deze soort al meer dan dertig jaar, en geen haar op mijn hoofd denkt er aan iets anders te proberen. Vroeg rijp, op dertig cm de eerste tros, en regelmatig tussen 10 en 12 trossen per plant ( tot tegen het dak), trossen van 10 tomaten zijn geen uitzondering, gemakkelijk te pellen en goed bestand tegen de meeste plagen (aardappelplaag is iets anders). Nu komt mijn zaad uit Frankrijk.

    1. Ik wil dit ras wel eens proberen.
      Waar kan ik dit zaad kopen of kan ik ergens zaadjes krijgen als het geen F1 zaak is.
      Mvg. Henk Vodegel

      1. joris avatar
        joris

        Even zoeken naar “tomaat fandango” geeft nu ook verschillende verkopers in België als resultaat.

  2. beste kweker

    hoe kan ik tomaten ënten ik ben een hobby kweker.

    Graag wat uitleg.

    1. Roland: op deze site is er reeds door Luc veel over dit onderwerp geschreven, hij heeft zelfs een video gemaakt. Via deze video kom je bij anderen over de hele wereld die ook zelf enten, zeer belerend(ook voor mij). Bovenaan rechts intikken ’tomaten enten’ en je kunt een week verder lezen en bestuderen. Wanneer je dit alles hebt gelezen en als je nog vragen hebt kun je nog steeds hier verder vragen stellen, geen probleem. Groetjes Tuinman Peter.

  3. Heeft er dan nog niemand gedacht aan het F1 ras Pepite( een trostomaat)van het zaadhuis Vilmorin, bij een goed doorgroeiend gewas toch grote vruchten(te groot om een trostomaat te zijn). Volgens mij is dit de enige waardige vervanger voor Cristal.
    Eigenschappen:
    -Een lichtgroene tomaat(zeer mooie doorkleuring).
    -Een kortgeschakelde groei(veel trossen op een lagere hoogte).
    -Een goede resistentie voor ziekten.
    -Zeer weinig barstende vruchten.
    -Geen scheur rond het kroontje
    -Totaal niet gevoelig voor neusrot.
    -Een zeer goede smaak bij rijpen op de plant.
    -Een zakje zaad bevat zeker 50-75 zaden en je kunt er 3 jaar van zaaien(spotgoedkoop).
    Toch is dit ras (zeker reeds 15 jaar te koop) niet bekend op plantaardig.
    De vruchten blijven toch iets kleiner dan Pyros F1, eerlijk is eerlijk.
    Groetjes Tuinman Peter

    1. Bedankt voor de tip Peter, zo heb ik nog een aantal rassen ontdekt die ik tot nu toe enkel als plantje kocht, omdat ik dacht dat de particulier geen zaad kon krijgen. De Corazon F1 is een aanrader voor wie een productieve Coeur de Boeuf wil. Ook de Ananas in de folder is een favoriet van mij. Ook de Pepite staat in deze folder http://www.bucomat.be/upload/File/KRANT2013NED.pdf

    2. is deze ook te telen in pot ? vriendelijk groetend fil!

      1. ik had het nl over (pepite )

  4. Marjo Heuts avatar
    Marjo Heuts

    Nav bovenstaand artikel heb ik dit jaar niet voor de Pyros (altijd goede resultaten mee behaald) maar voor de Paola gekozen om te kweken. Het zaaien en verpoten is allemaal goed gegaan en de plant ziet er gezond uit. Echter nu de tomaten gaan kleuren hebben deze allemaal (minstens 80 % van de tomaten die kleuren) een groete bruine vlek bij het kroontje. Als ik de tomaat doorsnijd ziet het er vanbinnen uit als een rand rot. Wie kan mij vertellen wat er aan de hand is.
    Ik heb er een foto van maar kan bij deze reactie geen foto plaatsen.
    Bij voobaat dank.

    1. VAN EETVELDE Erwin avatar
      VAN EETVELDE Erwin

      Beste Marjo,
      Wat je tomatenprobleem betreft daarop kan ik geen zinnig antwoord geven. Daar is mijn kennis nog veel te klein voor. Sorry !
      Maar waarom kweek je toch telkens hyrbide tomaten ? Ik persoonlijk weiger dit. Ik kweek enkel raszuivere tomaten. En selekteer streng op smaak. Niet op opbrengst. De smaak van tomaten moet bij mij zijn als : een honingbieke da op uw tongske pist.
      Dus … zéééér zoet. De rest selekteer ik op een zo weinig als mogelijk schimmelbestendigheid. Pyros en Cristel brengen misschien veel vruchten voort maar … hoe zit het met de smaak ?
      Ik kweek met buiten : Black Cherry en Nadja. Binnen : St Pierre, Marzano, Earl Faux en Ros . Ik selekteer volgend jaar verder.
      Succes met het oplossen van uw probleem.
      Mvg, Erwin

    2. beste Marjo

      tik eens in bij google ( neusrot )
      dat kan misschien uw probleem een beetje ophelderen.
      laat a u b iets weten indien dit het euvel is.
      met vriendelijke groeten
      fil

    3. Jammer natuurlijk, waarschijnlijk neusrot, maar je schrijft bij het kroontje. Neusrot zit altijd onderaan de vrucht. Zelf heb ik nog niet gemerkt dat Paola gevoeliger zou zijn. Stuur eens een foto van de vruchten en ook een algemeen beeld van de serre en van de planten. Fotos stuur je dan naar lezersbijdrage@plantqaardig.com. 80% neusrot is wel heel veel. Er moet toch iets zijn. Misschien zie ik het op de fotos.

      1. Marjo Heuts avatar
        Marjo Heuts

        Hartelijk dank voor jullie reactie en het meedenken. Ik denk dat ik ze wat overbemest heb.
        Deze week heb ik de eerste tomaten in kunnen maken, maar ook totmaten die aan de buitenkant goed uizagen, hadden bij de zaden zwarte plekken erin. Niet leuk dit jaar. Ook heb ik de indruk dat de opbrengst minder is.
        Volgend jaar weer gewoon de pyros voor mij.

  5. andre ongena avatar
    andre ongena

    Na een 20 jaar tomaten te hebben in de serre is het niet meer mogelijk (last van neusrot en andre ziektes) ben dan maar begonnen in potten van 18liter,gaat goed maar toch minder als in volle grond.
    Nu vraag ik me af of de grond in de serre zich hersteld door bijna 10jaar niet meer rechtstreeks in te planten.
    En flink doortespoellen
    dank bij voorbaat
    andre

  6. VAN EETVELDE Erwin avatar
    VAN EETVELDE Erwin

    Besten,
    Als je F1- zaad van een bep ras koopt, kan je dan niet zaad winnen om het volgende jaar terug te zaaien ? Misschien voor sommigen een domme vraag maar ik weet het niet !
    Mvg, Erwin

    1. Michel avatar
      Michel

      Je kan wel zaad nemen maar niemand weet wat het resultaat zal zijn. De kans dat de volgende generatie dezelfde soort produceert als de moederplant is dezelfde als bij roulette spelen. Laat je niet beletten het te proberen. Maar de ontgoocheling is wel voorgeprogrameerd.

      Groeten.

    2. Michel avatar
      Michel

      ter verduidelijking: F1 is het resultaat van een kruising tussen 2 exclusief uitgekozen m/v-planten, je kan zeggen: een vader en een moeder die na veel experimenteren en uitproberen leiden tot een nakomeling met heel eigene karaktereigenschappen.
      De volgende generatie echter bevat nog verborgen (onbekende) eigenschappen (afkomstig van verschillende grootouders) die dan aan het licht komen en resulteren in onvoorspelbare resultaten.

      1. VAN EETVELDE Erwin avatar
        VAN EETVELDE Erwin

        Bedankt Michel,
        ‘kHeb een goeie dag gehad want ‘kheb weer wa bijgeleerd, merci.
        Mvg, Erwin

  7. Jos Neyens avatar
    Jos Neyens

    Heb dit jaar F1 Paola getest samen met F1 Cristal.
    Opbrengst en ziekteresistentie zijn OK. Qua smaak blijft de F1 Cristal toch de betere. F1 Paola iets naar de melige kant en flauwer van smaak.

    1. Dank voor de info, zelf heb ik de twee niet in één jaar kunnen vergelijken…

    2. VAN EETVELDE Erwin avatar
      VAN EETVELDE Erwin

      Als ik dit allemaal lees zou het in mijn geval beter zijn volgend jaar Cristal F1 te zaaien ipv van Paola. Dit om wat ik lees Paola toch groter wordt en dit voor mij niet zo best past. Mijn tunnelserre is slechts 2 m hoog. De smaak zou dus ook zoeter (?) zijn bij Cristal. Ik heb voor het eerst St Pierre, Marmande en Nadja uitgeprobeert. Wat smaak betreft steekt Nadja er met kop en nek bovenuit. St Pierre is mooi van vorm terwijl Marmande veel grilliger is van vorm. Er zit mijns inziens weinig smaakverschil tussen beiden. Nadja is bij mij niet al te groot geworden en stond buiten en in pot, zoals de rest ook trouwens.
      Hebben anderen ook zulke ervaringen ?
      Mvg, Erwin

      1. Jos Neyens avatar
        Jos Neyens

        Beste Erwin,

        Mijn serre is niet hoger dan 2 meter. Als het erover gaat dat F1 Paola groter wordt dan F1 Cristal, dan gaat het wellicht over de omvang van de vruchten. Mijn planten, zowel Cristal als Paola worden later op het jaar inderdaad groter dan 2 m maar ik leid die dan een stuk horizotaal over kabels die de serre overspannen. Dit levert toch wel een aardige extra opbrengst op. Denk er wel aan dat de zaden van de Cristal moeilijk te vinden zijn. Zoals al op deze site gemeld werd kan dit besteld worden bij Garantzaden maar de verzendkosten naar België zijn niet goedkoop. Ik heb mijn pakket bij een Nederlandse vriend (gratis!) laten aankomen.

      2. VAN EETVELDE Erwin avatar
        VAN EETVELDE Erwin

        Beste Jos,
        Bedankt voor uw duidelijk antwoord. Cristal is van smaak toch beter en daar gaat het bij juist om, maar dan weer moeilijk tekoop. Ik persoonlijk stel volgende eisen aan een tomatenras : 1. tamelijk goede opbrengst. 2. een mooie vorm 3. zo zoet als mogelijk en als het nog even kan 4. zo resistent mogelijk tegen de ziekte. U ziet ik eis nie veel … ??? Kent u of iemand anders een ras die aan die punten voldoet ? Zoals ik reeds eerder vroeg … mijn eisen zijn toch nie zo hoog, hé ?
        Mvg, Erwin

    1. Mischel.

      bedankt voor de vlugge reactie.
      wat ik zoek is niet de f1 maar het gewone zaad om later verder te kunnen zaaien van het zelf gewonnen zaad.
      nogmaals bedankt.
      m v g.
      fil.

      1. beste Mischel.

        het gaat er voornamelijk om de zaad vaste versie in handen te krijgen om mijn vriend te plezieren .
        momenteel zaaid en plant hij net als ik pyros en zijn we daar best tevreden mee.
        in ieder geval bedankt voor uw hulp en de voorstellen.

        m v g.
        fil

  8. beste mede tuinners .
    wie kan mij helpen aan tomatenzaad ( vision ).
    graag had ik deze willen zaaien en een mede tuinnier van een paar plantjes te voorzien.
    deze persoon plante vroeger vision tomaten met zeer goede resultaten.
    op een of andere mannier is hij zonder zaad geraakt en is nu op zoek naar zaad van vision .
    ik heb hem gezegt om eens navraag te doen.
    wie wil en kan mij aan dit zaad helpen ?
    dank bij voorbaat.

    m v g
    fil.

  9. Jan Van Dessel avatar
    Jan Van Dessel

    Verleden jaar hebben wij ook Paola F1 uitgetest (serre)en zeer goede resultaten ,zowel op resistentie voor ziekten (beter als Pyros en moneymaker) en zeker naar smaak toe .In de smaaktest waar de tomaten gepeld worden en in onherkenbare partjes gesneden worden ,zodat je geen link kan leggen naar een bepaalde soort kwam paola er als beste uit.Mijn schoonvader,een Pyros fan van het eerste uur was er vast van overtuigd dat hij Pyros aan het proeven was.
    Samengevat als vleestomaat gaan we voor Paola F1.Toen de nieuwe jaarcataloog Van Aveve verscheen wel even een bang moment want hier is Paola niet opgenomen in de lijst van tomatenzaden.Maar het ras is nog wel verkrijgbaar,oef.

  10. Henk Vodegel avatar
    Henk Vodegel

    Ik heb dit jaar nog gwewoon Cristal F1 tomaten zaad kunnen bestellen bij http://www.garantzaden.nl
    Mvg. Henk Vodegel

  11. Frieda VDD avatar
    Frieda VDD

    Dag Piet,
    Zaad Paola F1 kan men kopen bij AVEVE. Voor de buitenteelt zou eventueel een plastiek afdakje voorzien kunnen worden. vgt Frieda

  12. Piet.J.Eijpe avatar
    Piet.J.Eijpe

    mijn eerste vraag,
    kan deze tomaat ook buiten voor de kindertuinen ? en bij wie kan ik deze bestellen
    om te zaaien ? met groeten Piet.

  13. Frieda VDD avatar
    Frieda VDD

    Dag Luc, Onze hervaring met de Paola F1 tomaat is zeer goed. Wel kleiner van vorm maar voldoende opbrengst. Gisteren 26/11 nog rijpe geplukt. Er hangen nu nog tomaten aan, halfrijp en groen. De smaak is zeer goed. Niet aangetast geweest door de tomateplaag. Ze werd geteeld in een tunnelserre tussen andere soorten o.a. pyros die wel was aangetast. Ik heb niets gespoten tegen de tomatenplaag.
    Tomaat Paola F1 is een aanrader, dit naar opbrengst, smaak en resistent tegen de tomatenplaag. Frieda & André

  14. Paola F1 heb ik nog niet geteeld. Wel meer dan 30 andere soorten. Kijk even op men website. ( op Dirk klikken )

  15. Wie heeft al Paola F1 geteeld? Graag een kort berichtje met uw + of – ervaringen zou echt heel leuk zijn, en of u zich kan vinden in de bevindingen van het artikel. Misschien hebt u Paola in open lucht geteeld? Ook daar heb ik nog geen ervaring mee. Cristal deed het meestal wel goed in open lucht. Alle reacties worden in dank afgenomen!
    groetjes
    Luc
    http://groenten-boek.plantaardig.com

    1. Ik kweek elk jaar dezelfde 3 soorten aangevuld met telkens 4à5 andere soorten als test. In 2011 probeerde ik ook Paola en tov de andere soorten in de serre begonnen de eerste bloemtrossen tussen de 70 en 90 cm hoogte terwijl dit bij alle andere soorten rond de 35cm lag. Paola zal ik dus niet meer zetten in de serre.

      1. Dank u wel voor uw bijdrage. Het interesseert mij dat u vele soorten uittest en uitprobeert. Dit kan voor de lezers van deze website van zeer grote waarde zijn. Hopelijk vindt u in dit drukke voorjaar, van zaaien en plantten even de tijd om kort uw mening te geven over deze twee vraagjes. Dat zou de lezers zeker plezier doen.
        – Hoe was de vruchtkwaliteit en opbrengst ten van Paola ten opzichte van de andere soorten?
        – Welke soorten die jaarlijks zet en/of deze die u test kunt u aan onze lezers aanraden?
        Indien u uw ervaringen liever eerst per mail stuurt, dan kan dit ook op lezersbijdrage@plantaardig.com
        I

    2. Johan Props avatar
      Johan Props

      Heb het eerste jaar de tomaat Paola : Mooie vruchten ( 150 gr. ) goed van smaak.
      Een aanrader

  16. Michel avatar
    Michel

    Leg een dikke laag stro onder de planten. Wilde tomaten zaaien zichzelf ook uit. Zo kunnen kinderen dan ook zien hoe de natuur werkt wanneer de mens niet ingrijpt. Duitse interessante link: http://www.monatsschrift.de/rlverlag_.dll?pageID=935

  17. Dit jaar het ras Lambada voor de kindertuinen geprobeerd (hoef je niet te dieven) maar de vruchten liggen op de grond tijdens de vakantieperiode, deze struiktomaat is dus niet voor herhaling vatbaar.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.