In dit artikel vind je alle belangrijke info die je nodig hebt om tomaten te zaaien.
Het zaaiseizoen voor tomaten is begonnen. Sommigen beginnen al in februari, maar de meest gekozen maand is maart. Eerder in de maand zaaien voor de kastomaten en wat later op de maand zaaien voor de tomaten in open lucht.
In dit artikel lees je niet de ideale en perfecte omstandigheden om te zaaien (bestaan die wel?) maar tips en bedenkingen opdat ook de hobbytuinder met soms eenvoudige middelen toch tot een goed resultaat kan komen. Deze zijn ook gebaseerd op de vele lezersbijdragen, mails en op discussiemomenten tijdens de voordrachten. Met voorbeelden onderaan het artikel.
Eigenlijk is tomaten zaaien niet zo moeilijk. De echte uitdaging begint pas als de plantjes gekiemd zijn. De drie sleutelwoorden bij het zaaien zijn dan ook warmte, vocht en licht. Enkel wie in een verwarmde kas kan zaaien en opkweken is in de watten gelegd wat betreft warmte én licht. En dat zijn er niet zoveel, denk ik…
Warmte
Warmte is heel belangrijk voor de kieming. Plaats het zaaibakje op de warmste plaats die je hebt. Licht is nu minder belangrijk. Je staat versteld wat een verschil in kiemduur er is tussen pakweg 18°C zaaitemperatuur en 25°C zaaitemperatuur. Door een snelle kieming win je al snel enkele dagen tot een week.
Hier geldt dus, tot aan de kieming, hoe warmer hoe beter. 25°C is ideaal.
Beschik je niet over zo’n warme plaats, dan kan je een propagator kopen of gebruiken.
Als die te duur is kan je er ook voor zorgen dat op zijn minst overdag de temperatuur overdag 20-25°C bedraagt. Dan plaats je de zaaikistjes in een minikas of dek je ze af met een glasplaat(je). Het geheel plaats je nu op de meest zonnige plaats. Met wat geluk heb je wel enkele dagen heel veel warmte in de minikas. Bij zonnig weer kan je de zaaiopstelling overdag in de kas zetten als je die hebt en ’s nachts binnen. Zo warmt de zaaigrond goed op en is een tijdelijke afkoeling ’s nachts minder erg.
Licht
Als het stengeltje zichtbaar wordt moeten de zaailingen verplaatst worden naar de plaats met het meeste licht. Temperatuur speelt nu een ondergeschikte rol maar moet gemiddeld over 24 uur toch wel minimum 16°C zijn en overdag liefst 18-19-20°C. Kamertemperatuur dus.
Het is de bedoeling om zo weinig mogelijk rek in de planten te hebben. Bij weinig licht is het beter de temperatuur niet te hoog te laten oplopen. Rek of “fileren” zoals vakmensen dit noemen wordt wordt veroorzaakt door te hoge temperatuur en te weinig licht.
Ook zullen de plantjes zich rekken naar het licht toe als er niet van alle kanten even veel licht komt. Zoals bij een raam binnenshuis. Je zal het zaaibakje om de paar dagen best omdraaien om te schuin groeien te vermijden.
Bij veel licht (zon) mag de temperatuur gerust wat oplopen, op een troosteloze dag staan de plantjes beter bij 18°C. In dat verband is ook de nachttemperatuur belangrijk. Een koele nacht zal de rek uit de planten halen. Verplaatsen van de plantjes naar een koelere plaats behoort tot de mogelijkheden.
Nogal wat liefhebbers zorgen voor bijbelichting tijdens de dag met TL-armaturen. Meer daarover in de voorbeelden onderaan dit artikel.
Vocht
Maak het zaaisubstraat de dag voor het zaaien goed vochtig. Na het afdekken van de zaadjes maken we ook de afdekgrond vochtig met een nevelspuit. Het vocht houden we in het zaaibakje door af te dekken met een glasplaat, het in een minikasje te plaatsen of plastiekfolie te gebruiken. Controleer de zaaigrond tijdens de kieming en voorkom dat die uitdroogt. Bevochtigen doen we dan met een nevelspuit. Bij twijfel is het beter iets te bevochtigen dan het risico te lopen dat het kiemende zaadje vocht te kort komt.
Zaaisubstraat
Koop zaai- en stekgrond of gebruik gewone potgrond maar zorg dat de zaaigrond voldoende fijn is door bijvoorbeeld te zeven. Vul het zaaibakje en druk aan met een plankje.
Mengen met zand zorgt voor een luchtiger substraat. Zo vermijd je dat na het water geven het substraat te nat blijft met groeiproblemen tot gevolg. Je zal wel eens een keertje meer moeten water geven, maar anderszijds heb je de watergift beter in de hand om eventueel later de groei wat te remmen.
Zaaiafstand
Verdeel de zaadjes gelijkmatig over het zaaibakje. Het is goed om wat ruim te zaaien. Heb je niet zo veel zaadjes is de beste methode ze één per één te verdelen. Twee tot drie centimeter is dan een ideale afstand. Zo kunt u het verspenen wat uitstellen. En hebt u gedurende langere tijd minder plaats nodig om de plantjes op te kweken. De plaats op een zonnige en warme vensterbank of bij een groot venster is immers beperkt.
Sommigen zaaien rechstreeks in potjes, wat natuurlijk veel extra plaats vraagt en dit al van in het begin.
In trays zaaien behoort ook tot de mogelijkheden. Maar heeft twee nadelen. Ten eerste is ieder plantje voorzien van vrij weinig grond, waardoor het kan voorkomen dat het ene plantje te droog komt te staan en het andere niet. Ook het uit de trays verwijderen van de plantjes bij het verspenen verloopt niet altijd even makkelijk.
Afdekgrond
Dek de zaadjes af met 4 tot 5 mm gezeefde zaaigrond of met een fijngemaakt mengsel van potgrond en wit zand.
Zaaibakje
Bij kleine hoeveelheden is een minikasje ideaal. Bij het raam geplaatst wordt het daarin al snel warmer dan de kamertemperatuur. Zo komt de gemiddelde temperatuur uiteindelijk hoger dan de kamertemperatuur.
Moet je meer zaaien dan enkele plantjes en/of is er geen minikas ter beschikking dan kan je het zaaikistje “verpakken in plastiekfolie” of plaatsen in een grotere bak met een glasplaat er op. Hobbytuinders zijn zeer inventief in het zoeken naar zaaibakjes. Geef in ieder geval de voorkeur aan een zaaibakje met drainagegaatjes zodat er geen stilstaand water in het bakje blijft staan.
Een greep uit de duizenden mogelijkheden op tomaten te zaaien
- Tomaten zaaien in piepschuim zaaibak met grondmengsel met zand en afdekking van zand : Tomaten zaaien
- Met propagator en belichting : Zaaien en Verspenen (Tomaten kweken bij Herman in 2007 Deel 1)
- In afsluitbare, transparante plastic potjes, met warmte afgegeven door de lampen en later belichting door dezelfde TL-lampen : Tomaten zaaien bij Valentyn.
- In een doorgesneden kunststoffles, afgesloten met krimpfolie: klik hier.
- In setjes, zaadje per zaadje klik hier
- In een minikasje op een zonnige vensterbank : Peet zaait tomaten
- In trays, afgedekt met zand bij de verwarmingsketel : klik hier
Opmerkingen en jouw eigen zaaimethode zijn welkom onderaan dit artikel. Of gewoon een foto van jou zaaiopstelling kan ook. Stuur de foto’s naar lezersbijdrage@plantaardig.com en ze worden achteraf bij jou bericht onderaan dit artikel geplaatst.
Laat een antwoord achter aan GroentenInfo Reactie annuleren