Er zijn van die groenten die je moet vroeg telen, al weet je dat je ze later ook nog kan zaaien. Al was het maar omdat het een soort traditie is. Spitskool bijvoorbeeld, het is raar, maar deze kool is niet in alle streken in Vlaanderen even goed gekend. En zeker niet in alle Vlaamse groenteschappen terug te vinden. In Nederland is het wel anders heb ik zo de indruk, spitskool is er veel meer verspreid.
Als West-Vlaming heb ik deze groente pas later leren kennen. Al snel heeft de spitskool overtuigd. Voor mij is het een groente van de vroege zomer, als er nog geen andere kolen zijn. De spitskool is prima om in moderne wokgerechten en gezonde pasta’s te verwerken. Het is en blijft een sluitkool, maar de smaak is zachter en minder overheersend dan van de andere sluitkolen.
Spitskool kan je ook telen om in de herfst te oogsten. Of tijdens de late zomer. Sommige rassen zijn dan beter geschikt. Maar dan zijn er misschien al de gewone sluitkolen. En nog een pak andere groenten. En dan verliest de spitskoolteelt naar mijn gevoel ietwat van zijn charme. Spitskool laat zich opmerken door zijn groeisnelheid en het vermogen om in korte tijd tot een kool van grote omvang te komen. Daardoor is ze ook gemakkelijker te telen dan de andere sluitkolen. Vroeg telen zorgt er dan nog eens voor dat je van veel (kool)plagen min of meer gespaard kan blijven. Deze zullen tijdens het zomerseizoen meer te lijden hebben van insectenplagen en van droogte.
Teeltperiodes
De vroegste teelt wordt gezaaid in februari in de koude kas en geplant in april. Half juni kan je soms al oogsten. Latere teelten worden gezaaid tot begin juni en uitgeplant tot begin juli. Dezelfde periodes als bij rode en witte kool ongeveer. Je kan spitskool ook in de kas telen of als weeuwenteelt, zie verder in dit artikel.
Vroege teelt van spitskool.
Zaaien
Zaai in een zaaibakje en dek af met een halve centimeter potgrond. Benevel de grond zodat deze voldoende vochtig wordt. Plaats het zaaibakje de eerste dagen warm, om zo de kieming te versnellen. Dat kan dus zeker binnenshuis. Hou de kieming goed in de gaten. Zie je iets door de aarde priemen, plaats dan onmiddellijk op een plaats met veel licht en gematigde temperaturen. Dit om het rekken van de plantjes (fileren) te vermijden. De koude kas is dan in feite ideaal. Je kan de zaaibakjes eventueel binnen nemen als er vorst verwacht wordt. Niet omdat de plantjes zouden kapot vriezen, maar gewoon om de teelt niet al te veel af te remmen.
Verspenen
Verspenen van de vroege teelt doen we in maart. Het is een vroege teelt. Dat betekent dat we best niet verspenen in trays, te kleine bloempotjes of in perspotjes. Dan moet je te gauw naar buiten met de planten. Eenmaal de pot vol gegroeid is met wortels valt de groei min of meer stil. Verspeen dus in potjes van minstens 10 centimeter. Zo hou je de planten langer in de koude kas en vervroeg je de teelt nog wat. Heb je grond die in het voorjaar traag opdroogt en traag opwarmt, kies dan misschien nog grotere potten van twaalf centimeter diameter. Is de potkluit goed doorworteld, dan moet je planten. Bij grote potten kunnen er dan al flink wat bladeren op de plant staan.
Foto : spitskool opgekweekt in grotere potten om te vervroegen.
Bemesting
Waarschijnlijk heb je goed verteerde stalmest of goed verteerde compost in de tuin gebruikt. En strooien we een basisbemesting met samengestelde meststof. Dit kunnen minerale meststoffen of organische handelsmeststoffen zijn. Het is een vroege teelt. Dan komt de stikstof slechts traag vrij. Op mijn voordrachten doe ik altijd de pro’s en contra’s van organische en minerale meststoffen uit de doeken. Kort komt het hier op neer. Eén van deze is dat organische meststoffen tijd nodig hebben om te verteren en hun voedingsstoffen af te geven. Dit noemt men mineralisatie en dit gebeurt onder invloed van vocht en warmte. Gelukkig dat bij de commerciële organische meststoffen ook ureum toegevoegd wordt. Zodat ze toch nog wat sneller werken. Hoe dan ook raad ik, op basis van deze redenering, voor een vroege kolenteelt op zijn minst de helft van de basisbemesting onder de vorm van minerale meststoffen aan. Deze komen sneller vrij en zorgen ervoor dat de spitskool in het begin beter blijft doorgroeien.
Planten
Plant van zodra de grond geschikt is, dat wil zeggen voldoende opgedroogd is. Plant de spitskool, net zoals alle koolsoorten voldoende diep. Zeker als de planten door lichtgebrek op de opkweekplaats eventueel wat gerokken zijn.
Daarna heb je er niet veel omkijken meer naar. Onkruidvrij houden natuurlijk. Dat kan je combineren met het aanaarden van de planten na enkele weken groei.
Oogsten
Foto’s : bij de oogst gaat er een flink deel van de bladeren af, de kippen zijn er blij mee.
Oogsten
Vanaf juni gaat alles heel snel. Begin tijdig met oogsten, wacht niet tot de kolen groot zijn. Want je zal al snel merken dat je ze niet snel genoeg kunt verbruiken. De zegswijze “De kruik gaat net zo lang te water tot hij barst” kunnen we perfect toepassen op een volgroeid spitskool. Als het plots wat meer en langduriger regent gaat de (bijna) oogstbare spitskool openbarsten. Dan kan je ze niet lang meer houden. Ben je een echte fan van spitskool, zaai of plant wat gespreid. Een rode kool of witte kool kan lang in de tuin blijven zonder echt onderuit te gaan. De houdbaarheid van spitskool in de moestuin daarentegen is beperkt.
Foto : spitskool is eerder bleek van kleur en zachter van smaak.
Spitskool in de kas.
Ook de kasteelt van spitskool is mogelijk, zelf geen ervaring mee, maar Diana wel. Diana schrijft er over op haar website :
Als je een kasje hebt kun je haar heel lang telen; zelf zaaien we haar ook in het najaar in de kas en oogsten haar dan rond april, nog voor de tomaten de kas in willen. En vroege spitskool uit de kas is echt heel lekker zacht van smaak en mooi licht van kleur.(http://ruudendiana.webs.com/spitskool.htm)
Op de website van Diana vind je nog wat tips in verband met de rassen die je kan kiezen en de ervaringen met rode spitskool.
De weeuwenteelt van spitskool.
Het is ook mogelijk spitskool te telen als weeuwenteelt, dus zaaien in september om al heel vroeg te kunnen uitplanten in het voorjaar. Cor van Cor’s moestuin website heeft er al eens een berichtje over geschreven, het artikel staat hier.
Laat een antwoord achter aan MARIO Reactie annuleren