Deel 2
FEEDBACK OMTRENT HET GEBRUIK VAN PROPAGATOR MET THERMOSTAAT

----------------------------------------------------------------------------------------------

Leverancier :Vlaams Zaadhuis aan de prijs van  135 euro

 

Beschrijving van de propagator :

-afmetingen: 60x40x25 cm (netto binnenafmetingen :56x36cm)

-verwarmingselement: 50 Watt,voeding 220V

-voorzien van 2 regelbare verluchtingsopeningen in het transparante deksel

-geleverd met digitale “thermo-timer”  

  * voorzien van een voelerelement met draad van 1m lang(te pluggen in grond van zaaibak)

  * temperatuuraanduiding op de display per 0,1°C

  * gewenste temperatuur instelbaar per 1°C

  * geleverd met 1,5V batterij voor voeding van ingebouwde programmeerbare timer/tijdklok en voelerelement(sonde)

  * temperatuurbereik 0°C – 40°C

  * schakelvermogen :tot 3500W

  * timermode voor 3 door de gebruiker instelbare tijdsdelen per 24 uur

 

Hoe gebruiken ?

-       bodem opvullen met een 2cm dikke laag vochtig “wit zand”

-       er is plaats voor 4 zaaibakjes (Vlaams zaadhuis) van 17,5 x 21,5 cm met     gaatjes in bodem

-       voeler in het meest centraal geplaatste zaaibakje steken

-       gewenste temperatuur op thermo-timer schakelklok instellen

 

Conclusies van de test:

Met één zaaibakje (gevuld met gezeefde stek/zaaigrond) centraal opgesteld met ingeplugde voeler werd voor het kiemen van tomaten-zaad 22°C ingesteld als grondtemperatuur.

De schakelklok-thermostaat bleek in te schakelen op 21,5°C  en af te schakelen op 22,5°C.De nauwkeurigheid is dus 0,5°C.

Ik stelde vast dat, niettegenstaande de schakelklok op 22,5°C de opwarmweerstand afschakelde, de grondtemperatuur (afleesbaar op de digitale display) toch verder bleef stijgen tot gemiddeld 25°C.

Daarna zakte de temperatuur geleidelijk tot 21,5°C waarbij het schakelelement de opwarmweerstand terug onder stroom plaatste.

De grondtemperatuur in het zaaibakje variert dus van 21,5°C tot 25°C. De nauwkeurigheid  van 0,5°C is dus alleen waar voor de benedengrens en niet voor de bovengrens.

Reden: Op het ogenblik dat de schakelklok afschakelt(22,5°C) blijft er in de bodem van het toestel(waar de opwarmweerstand zich bevindt) zoveel restwarmte over die geleidelijk aan afgegeven

wordt , via de zandlaag, aan de zaaibakjes en op die manier de grondtemperatuur verder laat oplopen dan wat gewenst was(22°C).

Om het toestel nauwkeuriger te laten werken moet dus de restwarmte zo beperkt mogelijk gehouden worden en zo vlug mogelijk afgevoerd worden .

Om dit op te lossen zijn er combinaties van oplossingen getest en maatregelen genomen.

 - Het tussenschakelen van een dimmer (bvb de” plug in dimmer” van ELRO (te koop bij Makro aan ongeveer 6 euro) tussen de 220V uitgang van de thermo-timer schakelklok en het 220 V snoer van de verwarmingsweerstand van  de propagator. Door de dimmer te regelen kan het vermogen van de verwarmingsweerstand (50W) vermindert worden en zal de restwarmte beperkt blijven op het  ogenblik dat men 22,5°C bereikt. In mijn geval (keukenomgeving van 20°C) slaagde ik erin om het oplopen van de grondtemperatuur te beperken tot 23,6°C ipv  de vroegere 25°C, door de dimmer  op halve kracht te regelen. Zaak is van de dimmer zodanig te regelen dat de ingestelde grondtemperatuur (22°C) zo nipt mogelijk nog gehaald wordt(hangt af van de omgevingstemperatuur!).
-de volledige inhoud van de propagator te vullen met (gevulde) zaaibakjes zelfs al is er slechts één zaaibakje (centraal geplaatst) waar in gezaaid is .
- wat niet getest werd is het effect van de omgevingstemperatuur op de snelheid waarmee de restwarmte afgevoerd wordt. Mogelijks zal in een lokaal met lagere temperatuur (bvb de serre)   de restwarmte  vlugger verdwijnen. Anderzijds is het mogelijk dat men de dimmer hoger moet gaan instellen om genoeg vermogen te hebben teneinde de gewenste grondtemperatuur nog te kunnen   bekomen.

 

Andere aandachtspunten zijn:

-          Het is evident dat de propagator alleeen maar een rol kan spelen tijdens de kiemperiode. Eens het zaad gekiemd is heb ik dan ook de propagator afgeschakeld en de zaaibakjes maximaal licht

licht gegeven door ze voor het schuifraam van de keuken te plaatsen.

-         Tijdens de kiemperiode heb ik de verluchtingsopeningen volledig open gelaten. Zelfs dan is er op het deksel van de propagator condensatiewater dat langs de wanden van het deksel mooi afloopt

tot in het zand op de bodem

-          De propagator kan alleen maar werken indien de ingestelde grondtemperatuur hoger is dan de omgevingstemparatuur van de kamer waarin hij zich bevindt. De gewenste grondtemperatuur hangt af van het soort zaad (22°C is aanvaardbaar voor tomatenzaad ; slazaad zou eerder 15°C verkiezen). Het is dus evident dat een propagator niet zal werken in een keuken (20°C) waarbij de

ingestelde grondtemperatuur lager is dan 20°C (bvb voor slazaad te laten kiemen)…

            Algemene conclusie:
De propagator met electronische digitale thermostaat is een degelijk toestel dat nog verfijnbaar is (ivm de temperatuursmarges) door toevoeging van een eenvoudige dimmer en mits het nemen van enkele andere maatregelen. De prijs van dit toestel(135 euro) + de dimmer(Elro ref.KSB28B voor 6 euro bij bvb Makro) is de ideale oplossing.
Dezelfde propagator in de versie uitgerust met dimmer voor handmatig instellen van temperatuur lijkt mij geen haalbare oplossing en zou 92,50 euro kosten.

Om na kieming en/of verspening steviger en vlugger groeiende plantjes te         bekomen,kan men het lichtgebrek,tijdens de opkweekperiode verbeteren door het gebruik van zgn bio-groeilampen(eveneens te koop aan 105 euro;versie 125 cm breed-2x36W).