Wortelen en wortelvlieg : bestaat resistentie of is het tolerantie?

Dit artikel werd zopas aangevuld met de ervaringen van Cor, een moestuinder met jarenlange ervaring Lees de update onderaan dit artikel.

Op de lezing “Basisprincipes voor de moestuin” die ik vorige zondag gaf in het prachtige kasteeldomein van Poeke kwam opnieuw de strijd tegen de wortelvlieg ter sprake. Het insectengaas is daarbij nog steeds wapen nummer één.
Iemand uit het publiek had ook al het nieuwe ras Fly Away F1 getest. De wortelen werden gezaaid in mei en geoogst in oktober. Ze stonden dus een relatief lange periode in de tuin, wat de kans op overschrijding van de schadedrempel veel groter maakt. Het bleek dat de schadedrempel niet overschreden was. Er was lichte aantasting, maar de wortelen waren nog voor consumptie vatbaar.

In het kaderstuk, onderaan het artikel De zaadhandel staat klaar voor een nieuw seizoen van het tijdschrift Moestuin van Februari staan ongeveer dezelfde bevindingen.

…Vrijwel alle bedrijven waar Moestuin mee sprak hadden positieve ervaringen met een relatief nieuw wortelras Fly Away F1 hybride en Resistfly F1. De rassen zouden een stuk minder gevoelig zijn voor de wortelvlieg,…

…Overigens lijken de resultaten wel wat wisselend te zijn, bij de één helemaal geen aantasting, bij de ander toch wel wat, maar wél minder dan ‘normaal’. De ervaringen van Bauke Beukens waren ronduit negatief: ‘De wortel Flyaway was bij ons even erg aangetast als de Amsterdamse Bak en Mokum F1. Beslist niet voor consumptie geschikt. Onze tip: gebruik insectengaas, dat heeft 100% werking!’…

In de catalogus van het Vlaams Zaadhuis staat het volgende over dit ras:

Het eerste ras met een goede resitentie tegen wortelvlieg, evenwel niet volledig resistent (nvdr dit is dus tolerant) Plant bij voorkeur een rij andere wortelen naast Flyaway, de wortelvlieg zal haar eieren dan eerder bij het andere ras leggen.

Wat kunnen we daar nu uit besluiten? De infectiedruk speelt hier een grote rol . Als de infectiedruk zeer hoog is en alle factoren voor wortelvliegaantasting gunstig zijn dan zullen deze tolerante rassen wel degelijk aangetast worden. Het is daarom belangrijk als we deze tolerante wortelrassen willen telen zonder insectengaas er rekening gehouden wordt met de factoren die de aantasting door wortelvlieg bevorderen. Dit zijn

  • luwte en windstilte, probeer wortelen te telen op een plaats waar de wind goed aan kan.
  • gebruik van organische mest (ook de gedroogde organische mest) trekt wortelvlieg aan
  • zandgronden hebben van nature een veel hogere infectiedruk tegen wortelvlieg
  • warm, vochtig, zwoel weer
  • mei en juni zijn de twee topmaanden voor de wortelvlieg
  • een schrale ontwikkeling van het gewas bevordert de eiafzet van de wortelvlieg
  • wortelen telen na groenten van de familie van de schermbloemigen

Lees meer over de wortelteelt en de levenswijze van de wortelvlieg

Update
Onlangs kreeg ik dit bericht van Cor. Zijn bevindingen met “Fly Away” zijn helaas ook niet helemaal positief. Twee rijen waren niet aangetast, één rij wel. De zoete smaak kwam ook terug in mijn zeer laat gezaaide Fly Away wortelen.

“Dit jaar heb ik zomerwortel gezaaid van het ras Flyaway .
Dit ras zou geen wortelvlieg aantrekken en geen larven hiervan in de wortel zitten.
Dat had te maken met een bepaald zuur wat nodig is voor de ontwikkeling van de larven.
Dit zuur is in deze wortel afwezig.
In het begin waren ze vrij van aantasting maar vandaag oogstte ik en maakte ze
machinaal schoon en …………… wel degelijk aantasting.

Die worteltjes leken eerst heel goed.
Ik had 3 kleine rijtjes gezaaid.
De eerste 2 waren mooi, vrij van aantasing maar misschien iets te zoet.
Het laatste rijtje, allemaal gelijk gezaaid , was eigenlijk onbruikbaar.
Bijna allemaal flink aangetast, mogelijk eerder uit de grond halen.
Ik snijd ze in stukken en doe ze in een schrabmachine.
Het was echt geen zicht, ik heb met moeite een maaltje uitgezocht.
(Voor wie de site van Cor nog niet kent : uit zijn stipt bijgehouden dagboek is heel wat kennis te rapen, en het foto-album is ook de moeite)

Update
Vandaag stuurde Kris een berichtje. Zijn bevindingen zijn zeer positief!

Hallo beste tuinvrienden,
als beginnend hobbytuinder lees ik sinds enkele maanden met veel interesse de mij toegestuurde tips en berichten.
Vandaag las ik zo over de ervaringen van Cor ivm het hogergenoemde wortelras.
Ook ik heb dit ras gekozen voor de aangehaalde resistentie tegen wortelvlieg: heb gezaaid half juni. Wortels kwamen slecht en zeer onregelmatig
uit, zodat ik eerst dacht dat dit niks zou worden. Echter langzaam maar zeker kwamen de rijen volledig uit : ik oogst nu sinds 2 weken mooie stevige wortelen :ZONDER AANTASTING !!
ik moet nog vermelden dat onze tuin dit jaar de eerste keer wordt gebruikt als moestuin (voordien
braakliggende grond) en dat het om droge zandgrond gaat. Heb (als onervaren teler) enkel wat “roze korrel” gebruikt bij de zaai .
Ik hoop volgend jaar evenveel succes te hebben !

Hebt u goede of slechte ervaringen met dit wortelras? Laat het weten via lezersbijdrage@plantaardig.com


Reacties

27 reacties op “Wortelen en wortelvlieg : bestaat resistentie of is het tolerantie?”

  1. […] starten biedt een aantal voordelen. Zo zijn we een aantal veel voorkomende plagen (koolvlieg, wortelvlieg, rupsen en bladluizen) en schimmelziekten  te snel af. En hebben we minder last van de […]

  2. danny avatar
    danny

    PIet,

    Bij de wortelen heb ik een omheining gemaakt van 1 m hoog, de wortelvlieg vliegt maar 0,5m hoog, ik vind dit eenvoudig om te wieden, je moet niet steeds het gaas verwijderen. ik leg langs beide kanten enkele stenen zodat ik er makkelijk in kan. Voor de kolen doe ik het met ijzeren bogen waar ik het gaas over leg. Maar je mag het ook rechtstreeks op de kolen leggen heb ik gezien bij de bioboer. Door het gaas heb je ook geen enkel rupsje meer in uw broccoli.

    1. piet avatar
      piet

      Dag Danny,

      Dat had ik ook al ergens gelezen, maar aangezien ik het doek zowel tegen wortelvlieg,koolvlieg, trips, koolwitje en andere vlinders, bladluizen etc wil gebruiken denk ik niet dat een omheining van 1 m voldoende zal zijn. Maar moest het enkel voor wortelvlieg zijn zou ik het zeker ne keer proberen

      groetjes

      Piet

  3. En iemand ervaring met ECO-style Wortelvlieg vrij?
    Het is steenmeel, schijnt de beste biologische methode te zijn tegen o.a. wortelvlieg.

    1. Peter Dewulf avatar
      Peter Dewulf

      Voor België is dit middel niet van toepassing want hier wordt het niet verkocht, dit kan 2 oorzaken hebben, – het is niet erkend door het ministerie van landbouw en ook dit is tweeledig, 1 het is niet toegelaten door onze fytowetgeving, 2 het is door de betreffende firma niet aangeboden voor erkenning(want daar zijn veel kosten aan verbonden) -het wordt door de betreffende firma in ons land niet in de verkoop aangeboden(dit is een commerciële overweging). Nu to the point, het kan zijn dat dit middel werkt maar ikzelf ken het niet, wel nog gezien in Nederland op beurzen. Jammer ik kan niet al je vragen beantwoorden, groetjes Peter

  4. Hallo,

    Ik ga het insektendoek dit jaar proberen, ook ik heb afgelopen jaar Fly away geprobeerd en eromheen gewone nantes gezaaid, als afleiding, zoals vermeld, de eerste wortels waren redelijk schoon, maar vanaf de zomer waren ze niet te eten, totaal aangevreten van onder naar boven. Ik ga weer terug naar de oude vertrouwde nantes, maar nu met insektengaas.

    Gr. Jessie.

    1. Peter Dewulf avatar
      Peter Dewulf

      Insectengaas is nog steeds de enige en de beste methode om gave worteltjes te kunnen oogsten, al de rest geeft wel een bepaalde vorm van bescherming maar is niet 100% waterdicht. Groetjes Peter.
      P.s. ik gebruik al jaren insectengaas voor: wortelen, ajuin, sjalot, pastinaak en koolgewassen met een beschermingsgraad van 95%. Ook scheikundige middelen kunnen niet voor 100% bescherming bieden.

      1. Piet avatar
        Piet

        Dag Peter,

        Ik heb er ook doek gekocht om dit jaar verschillende groenten eronder te telen. Ik dacht aan wortelen, prei, ui, broccoli, bloemkool etc.

        Echter hoe ga je te werk om onkruid te wieden want op het moment dat je de doek wegneemt om onkruid te wieden kan de wortelvlieg wel bij de plantjes.
        En een tweede vraag, maak je een tunnel met electriciteitsbuisjes of laat je de doek gewoon rusten op de groenten

        alvast bedankt voor het antwoord.

        Piet

      2. Peter Dewulf avatar
        Peter Dewulf

        Vliesdoek mag je onmiddellijk laten rusten op de planten, het schijnt dat de wortelvliegen niet vroeg in de voormiddag actief zijn, vroeg in de voormiddag het vliesdoek wegnemen, wieden en terugleggen. Groetjes Peter

  5. piet vandaele avatar
    piet vandaele

    Hallo,

    Klein vraagje, de namen vliesdoek, groeidoek en insectengaas worden hier door elkaar gebruikt. zijn deze allemaal geschikt om een volledig seizoen over de wortelen te laten? enzo ja over welke dikte van agryl hebben we het dan p17,p19, p22. Ik heb namelijk p22 liggen dat ik gekregen heb van de buur. Deze is gebruikt om een veld prei af te dekken deze winter maar de boer zei dat het zeker niet de bedoeling is van deze agryl lang over een teelt te laten liggen, deze is enkel te gebruiken in de periode van wind en vrieskou zei hij.
    Alvast bedankt voor de reacties

    Piet

    1. Dag Piet,
      vliesdoek kan enkel in het voorjaar gebruikt worden, daarna wordt het eigenlijk te warm onder zo’n doek. Het hangt af van het voorjaar natuurlijk, maar zo ergens in mei moet dat doek eigenlijk van de planten af. Hoe dikker, hoe minder lang in het voorjaar je het kan laten liggen.
      Insectengaas is luchtiger en kan een heel groeiseizoen gebruikt worden. De bedoeling van vliesdoek is vooral vervroeging, met als bijkomend voordeel dat het insecten weert. Dus, inderdaad, nu vliesdoek gebruik heeft geen zin. Insectengaas is duurder dan vliesdoek, maar gaat heel lang mee. Vliesdoek is minder duurzaam.
      groeten
      Luc

      1. vandaele piet avatar
        vandaele piet

        Hallo,

        Na bovenstaande antwoord ben ik ervan overtuigd dat ik volgend jaar mijn wortelen afdek met insectendoek. Een paar electriciteitsbuisjes en doek erover. Echter toevallig komt mijn vrouw op haar werk een catalogus tegen waar ze (voor de tuinbouw) insectendoek aanbieden in verschillende maaswijdtes. (en kan ik via haar werk bestellen aan tuinbouwprijzen) De maaswijdtes zijn :0.97 x 1.54, 0.39 x 77, 0.27 x 0.77.
        de wijdste wordt vliegengaas genoemd, de middelste luizengaas en de fijste tripsgaas.
        En nu vraag ik mij af welke te kiezen en is het misschien interessant om nog teelten af te dekken met insectengaas?
        ik denkt aan kolen voor de rupsen(vlinders), prei voor de preivlieg, trips. uien voor de trips. etc of is het eerder aangewezen voor andere ziekten om niet af te dekken zodanig dat de gewassen sneller opdrogen.
        Mijn concrete vraag heeft iemand ervaring met afdekken met insectengaas van allelei teelten en welke maaswijdte is aangewezen.

        groetjes

        Piet

  6. hannie avatar
    hannie

    Ik heb al meerdere jaren last van de wortelvlieg,wat ook wel “vuur ” wordt genoemd.Heb wisselteelt,uien/sjalotten rondom,vroeg(maart )gezaaid en toch telkens weer last.Wat kan ik nog proberen??

    1. beste Hannie.
      je kunt nog veel proberen.
      ik raad u aan om te zaaien en af te dekken met insectengaas en verzeker u dat je de wortelen zult oogsten zonder een made er in.
      kijk eens naar de foto’s van de moestuin van fil daar kun je zien hoe dat in zijn werk gaat.
      met vriendelijke groeten.
      fil.

      1. Hanny avatar
        Hanny

        Bedankt,ga dit zeker volgend jaar proberen.

  7. Ik zaai de wortelen op een hoge rug zodat je flinke wortelen krijgt door de
    losse grond.(klei).Aan weerszijden daarvan plant ik plantuien en of zaaiuien.
    Deze houd de ongedierte op afstand.

  8. danny avatar
    danny

    Ik plant al jaren mijn wortelen in een perceel omheind met een houten frame waar ik vliesdoek tegen heb geplaatst de constructie is 1 m hoog en heb geen last meer van de wortelvlieg, vroeger had ik geen wortel zonder

    1. Dag Danny,
      interessante tip.
      Heb wel weet ervan, maar had geen idee of het wel goed werkt. De wortelvlieg vliegt immers laag tegen de grond.
      Het is waarschijnlijk iets zoals op de foto in dit artikel dat je bedoelt?
      http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/koolvlieg-in-de-fuik-deel-2/

  9. […] Zie ook Fly Away wortelen oogsten in februari. en Wortelen en wortelvlieg : bestaat resistentie of is het tolerantie? […]

  10. […] De meeste zijn tunneltjes die opgezet werden boven een zaaibed met wortelen, met de bedoeling de wortelvlieg buiten te […]

  11. […] augustus. Ook de wortelteelt is nu moeilijker dan in het vroege voorjaar wegens de aanwezigheid van wortelvlieg, voor wortelen is insectengaas een must. Regelmatig zaaien en jong oogsten is ook een goede tactiek […]

  12. Wortelvlieg heeft drie generaties. De laatste is in september actief. Ik zou toch nog wachten tot oktober vooraaleer het doek weg te nemen.

    Luc
    http://groenten-boek.plantaardig.com

  13. de Jong avatar
    de Jong

    Deze zomer heb ik wortelen onder insectengaas gezaaid.Wanneer kan het gaas verwijderd worden zonder alsnog last van de wortelvlieg te krijgen?

  14. […] het vroeg starten een aantal voordelen. Zo zijn we een aantal veel voorkomende plagen (koolvlieg, wortelvlieg, rupsen en bladluizen) en schimmelziekten  te snel af. En hebben we minder last van de […]

  15. Jilles avatar
    Jilles

    Hallo tuinvrienden,
    Zelf ben ik niet een echte tuinder. De wortelen die ik zaai heten “amsterdam” Ik leg er gelijk groeidoek over. In het midden verhogen en af en toe los maken om uit te dunnen of onkruid weg te halen. Zodra ik kan oogsten, even omhoog, portie wortelen er uit halen en weer dicht maken. Al jaren mooie wortelen.

  16. […] levenscyclus van veel plagen en ziekten voor. Je hebt eigenlijk geen last van koolvlieg, wortelvlieg, rupsen en bladluizen en […]

Laat een antwoord achter aan Peter Dewulf Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.