Wintergroenten : Rutabaga of Koolraap

Koolraap is een groente die we in Vlaanderen eigenlijk niet kennen, maar hoe noordelijker je gaat in Nederland, des te beter ze daar bekend is.  Bij de modale Vlaming al even onbekend als raapsteeltjes, tuinbonen of zelfs peultjes.
In Nederland (en alleszins in het Noorden, denk ik…) wordt de koolraap (soms?) wel gegeten. Het is dus geen koolrabi, geen keukenraap, maar een koolraap. Het is een typische groente van de Scandinavische landen. In het Engels noemt men de groente dan ook “swede” en de benaming rutabaga zou afkomstig zijn van een Zweeds dialect. In Amerika spreekt men van Swedish turnip (Zweedse raap). Afbeeldingen kan je hier zien.

Kort iets over de teelt:
Koolraap vormt gedeeltelijk ondergronds een verdikte vlezige wortel. Alhoewel gelijkend op rapen is het grote verschil dat koolraap meer vorst verdraagt. Koolrapen worden ook groter en hebben geel, stevig vruchtvlees binnenin. Koolraap is een typische wintergroente die gezaaid wordt in mei en juni. Klik hier voor het teeltschema.

Grond
Een vochthoudende grond is gewenst voor een goede kwaliteit. Lichte gronden zijn hier in het nadeel. Ze geven, zoals bij knolselder en sluitkool, een minder goede bewaring.

Bewaring
Voor het invallen van de strengste vorst moet er worden geoogst. Niet vroeger, de smaak verbetert door lichte vriestemperaturen. De bewaring gebeurt best zo koel mogelijk, in vochtig zand. Te grote knollen of knollen die bij vorst op het land blijven zijn soms houterig.

Bemesting
De beste knollen worden ook verkregen op een matig bemeste grond. Bij te veel (stikstof)bemesting worden ze  hol van binnen. De groente hoort wat bemesting betreft eigenlijk thuis bij de wortelgroenten. Maar voor de vruchtafwisseling en ziektebeheersing zet je ze toch beter op een minder bemest stukje van de koolgewassen.

De aanleiding om dit berichtje te schrijven was het artikel van Nick Trachet op brusselnieuws.be

Wil je alles weten over de geschiedenis, de naamgeving en het gebruik in de keuken van de rutabaga, lees dan ook het pas verschenen artikel van Nick Trachet op brusselnieuws.be
brusselnieuws.be : Eten en drinken, Culinair Ontdekt: Rutabaga


Reacties

23 reacties op “Wintergroenten : Rutabaga of Koolraap”

  1. Goedendag Tuinmannen en Tuinvrouwen,
    Dit jaar de koolraap onder insectengaas verbouwd. Dit i.v.m. problemen met Natrot (Erwinia) zoals omschreven in mijn bericht van 20 juli 2012. (Zie hierboven.) Dit probleem heb ik dan ook nauwelijks gehad. Wel veel loof tot 80 cm hoog en maar 20% van de knollen had een redelijke grootte. Ik denk dat het warme weer en daardoor, ondanks sproeien, te weinig vocht een oorzaak kan zijn. De temperatuur onder het gaas loopt ook nog eens extra op. Mijn vraag is of dit een oorzaak kan zijn of heeft iemand andere ervaringen.
    Graag een reactie.
    Groetend,
    Wim

    1. nico avatar
      nico

      Wim, Luc heeft in het stukje inleiding denk ik eigenlijk al het antwoord gegeven. Ervaring en wetenschap genoeg met bloemkool, met de koolraap enkel uit de moestuin zo ik schreef. Welk gewas je ook kweekt, alleen bij optimale groeiomstandigheid een optimaal eindresultaat. En daarmee zeg ik in principe eigenlijk al alles. Spinazie schiet snel bij voedingstekort(stikstofN2O). aardappels smaken niet bij kaligebrek. Kool zonder veel blad brengt een matig productie. Ho! koolraap voldoende blad MAAR weinig knol?? Een van de optimale groei eisen “temperatuur” is waarschijnlijk oorzaak van “het”. “Buitensla” gekweekt in een tunnel of kas (te warme omstandigheid) met verder alles ideaal geeft geen fatsoenlijke krop. “zomerprei” schiet eerder bij te koude opkweek(EN is niet winterhard). Overal waar een soms specifieke eis ontbreekt faalt het beoogde -gewenste eind resultaat. Wim de oplossing insectengaas tegen vliegen gaf mogelijk! het nadeel op de knolvorming. In feite ben je bezig met veredeling (oplossing) gelijk de zaaizaadfirma’s. Als oplossing voor het insectengaas is er Spinosad. In het stuk ergens hier al eerder gemeld http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/nieuw-biologisch-middel-erkend-tegen-oa-koolvlieg/ hier staat de verantwoorde vervanging van het insectengaas bij oa kool. Wim, echt een wondermiddel als start bescherming de eerste 6 weken. Een keer die ervaring opdoen en er gaat een wereld voor je open. Succes en groet, Nico.

  2. […] meer ruimte tussen de rijen gehouden, namelijk 20 centimter. Behoort tot de soort Brassica napus (koolraap, koolzaad). Deze groep is nauw verwant aan het bladgewas “Russian […]

  3. Martijn avatar
    Martijn

    Zomerknolletjes zijn koolrapen die in de zomer geoogst worden. Dat is alles wat ik weet.

  4. Goedendag Martijn,

    Kunt u mij aangeven wat zomerknolletjes zijn. Ook zou ik graag weten waar men zaad van zomerknolletjes kan kopen.

    Groetend,
    Wim

  5. Martijn avatar
    Martijn

    Wat een leuk onderwerp. Ik ben redelijk thuis in de keuken en hou erg van koolraap, maar hier leer ik weer nieuwe dingen. Ook grappig is het verwijzen naar de paars-rode kop van de knol. In Nederland wordt de bovenkant nog weleens verwisseld met de onderkant. Bijvoorbeeld in het gezegde: Hoe roder de kont, hoe zoeter in de mond.
    Met andere woorden: Zomerknolletjes zijn zoeter dan meiknolletjes, omdat die meer zon gehad hebben en daardoor roder/paarser zijn.

  6. nico avatar
    nico

    Wim, ik ben het boek ingedoken. Herkenning is er. Alle gewassen kon ik kweken maar bij de koolraap heb ik het opgegeven op de smaak. Jij zit vast op kleigrond want ik durf te stellen dat enkel hier een gezond en goedsmakende koolraap tot oogst kan komen. Jij bent dus eigenlijk een bofkont. Dit jaar is mag ik wel stellen vochtig. Ingrediënt nummer een. De 2e is naar alle waarschijnlijkheid de koolgalmug. Deze twee bij elkaar geeft jou/het probleem. Natrot (Erwinia) na de aantasting koolgalmug( deze nauwelijks zichtbare mug legt eitjes precies in het groeipunt).Niet verwarren met koolvlieg(maden). Omdat je het probleem goed beschrijft is de meedenkzoektocht makkelijker.(klemhart is weer anders en enkel in het vroege voorjaar). Geen hart, draaihart of hartloosheid veroorzaakt door de koolgalmug komt bij kool in het algemeen meer of minder voor. In mijn boek (1985) staat bij bestrijding:onbekend, draaihartigheid voorkomen. Makkelijker geschreven als gedaan (http://www.proeftuinnieuws.nl/december/koolgalmug-uitgelicht.html) voor de hobbykweker is in principe droog houden enkel de oplossing of een net. Pyrethrum is als ”biologisch” wapen te gebruiken tegen de vlieg. Het net nu heeft geen nut meer. Wim, de oplossing weet je nu. Groetend, Nico.

    1. Goedendag Nico,
      Mijn dank voor je snelle reactie en duidelijke uitleg.
      We zitten niet op klei maar op wat zwaardere zandgrond waar verbouw van koolraap redelijk gaat. Ik gebruik al langer insectengaas voor het verbouwen van diverse koolsoorten. Ook de link die je hebt meegezonden maakt veel duidelijk. Als ik een en ander lees kan ik de oogst dit jaar wel vergeten. Toch maar insectengaas bij kopen.
      Groetend,
      Wim

  7. Goedendag Tuinmannen en Tuinvrouwen,
    Wij vinden koolraap een heerlijke groente voor de winter en verbouwen daarom deze groente al een aantal jaren. Elk jaar zijn er wel een paar planten die door een of andere ziekte die ik niet ken worden aangetast. Echter dit jaar ben ik wel 50 % van mijn planten kwijt. In het begin zien de jonge knollen er gezond uit. Op een gegeven moment lijkt de plant wel dood te gaan. Het jonge blad in het hart wordt bleek en even later onstaat er een witte slijmerige massa. Dit werkt zich naar beneden in de knol. Er blijft dus niets over. Er vliegen nu grote en kleinere vliegen rond die kennelijk de slijmerige en stinkende massa zeer aantrekkelijk vinden. Vandaag ontdekte ik dat er ook een aantal planten zijn waarbij het eerste blad in het hart wel is verdwenen maar geen slijmerige massa te zien is. Er hebben zich opnieuw jonge blaadjes in het hart gevormd. Tot nu toe heb ik de volgende maatregelen genomen. De aangetaste en het onderliggend blad verwijderd en in de groene container gegooid, dus niet op de composthoop. De gezonde planten en de planten die nieuwe blaadjes in het hart vormen heb ik laten staan. Omdat er veel insecten rondvliegen heb ik over de planten insectengaas gespannen. Dit wel met de gedachten dat er schadelijke insecten onder het gaas kunnen blijven zitten. Een heel verhaal maar mijn vraag is of er mensen zijn die dit probleem herkennen en er een, liefst een milieuvriendelijke oplossing voor weten.
    Groetend,
    Wim

  8. […] Koolraap Bevat 12 kcal per 100 gram en is daarmee een van de wintergroenten met de minste calorieën. Bevat weinig vezels maar wel veel vitamine C en zorgt daarmee voor een goede weerstand. Leuk om te weten: Deze groente is meestal erg goedkoop. Kooktip: Grill de koolraap samen met andere wintergroenten zoals wortel en knolselderij. Lekker met gebakken aardappeltjes en zelfgemaakte groene pesto. […]

  9. Hallo Jan, bedankt voor de tips.
    Hoe waren de ervaringen met het ras Swede Angela?

  10. Jan Vos avatar
    Jan Vos

    http://www.zaadhandelvanderwal.nl verkoopt twee soorten. Ook goed betaalbaar.

  11. Jan Vos avatar
    Jan Vos

    Probeer deze link eens. In Engeland worden ze Swedes genoemd, in Schotland Turnips.
    Groet,
    Jan
    http://www.thompson-morgan.com/seeds1/product/839/1.html

  12. n.p.m wagenaar avatar
    n.p.m wagenaar

    hallo Luc en Effje,
    de echte koolrapen zijn bij enkele zaad firmas te koop maar die willen geen kleine aantallen leveren.
    op http://www.tabernal-zaden.nl kan je ze ook vinden ,met plaatje erbij, en betaalbaar.
    groeten nico.

  13. Mulder G.J. avatar
    Mulder G.J.

    Hallo

    Ik kwam op deze site, omdat ik opzoek ben naar gele knollen. Deze groente is niet meer te krijgen.
    Van daar mijn vraag, weten jullie mischien iemand die mij hier aan kan helpen?

    Vriendelijke gr. Mulder

  14. Nicolette avatar
    Nicolette

    Wij proberen dit jaar voor het eerst de Goldana type Ronde Gele Meiraapjes van de Bolster, http://www.bolster.nl. Ben benieuwd!
    Groeten,
    Nicolette
    Alkmaar Nederland

  15. Jan Vos avatar
    Jan Vos

    In Engeland en Schotland heel gewoon. Schotland het het Turnip and Engeland: Swede Ik heb de Swede Angela gekocht om te proberen. Voor zaad, zie link.

    http://www.kingsseeds.com/kolist/1/VEGETABLES/V-S/SWEDE

    vr. groet,
    Jan Vos
    Ezinge – Gr. Nederland

  16. […] Nick Trachet schrijft regelmatig steengoede bijdragen over speciale groenten op Brusselnieuws.be, dit in de reeks ‘Culinair Ontdekt’. De laatste keer dat het over groenten ging, was ondertussen al een tijdje geleden. (Rutabaga – Koolraap). […]

  17. Pieter de Graaf avatar
    Pieter de Graaf

    Hallo meneer in vlaanderen
    Koolrapen teel je het besten op zwaren grond dus bij wijze van spreken op de Klei. Met geen mest.
    Maar met een ietsie pietsie kalie. Dan gaat dat heel goed.
    Wij in Noord-Holland kopen het zaad bij Garant zaden
    Koolrapen Bestel nr 0940 Hollandse Roodkop
    Postbus 8- 8560AA Balk Tel 0514—571515.
    Ik Woon in Castricum 12 km boven het Noordzee Kanaal aan de kust en 12 km beneden Alkmaar

  18. Luc Dedeene avatar
    Luc Dedeene

    Hallo Wouda,
    Volgens dat ik hier en daar verneem heeft koolraap niet alleen voedzame grond nodig maar ook heel regelmatig water om langzaam maar zeker te kunnen doorgroeien. De groente verdraagt, net zoals knolselder, niet echt droogteperiodes en groeistilstand. Misschien was die koolraap dit jaar wel gelukt? Als je dit jaar succes had met dikke knolselder zoals je gisteren schreef(wat niet zo makkelijk is), dan moet jou dat met koolraap ook wel lukken me dunkt……
    Nog eens proberen?

  19. Wouda avatar
    Wouda

    Knolletjes!!!!!!!
    Mijn favoriete groente!! Tot nu toe lukt het mij niet om die heerlijke knolletjes te telen, of ze zijn bitter of veel te klein en dan is er ook geen smaak aan!! Geen idee, wat ik fout doe of nalaat!!! Koop ze dus maar in de winkel, geluk dat ze nog te koop zijn!
    Voor mij dus een delicatesse, maar de rest van de fam; kan het niet waarderen.
    Maak ze klaar in patatjes gesneden en met een beetje suiker en zout koken ca 20 min, daarna met een (dopie) van melk en maïzena aanmaken! Klontje roomboter en nootmuskaat van de rasp!! Ik vind dat zo heerlijk!!
    Gewoon met wat aardappels en een sudderlapje en natuurlijk stoofpeertjes erbij!
    Ik heb het wel over de koolraap, en niet over de meiknolletjes.
    Gr W

  20. Hallo Eefje
    De koolrapen die jij gebruikt voor dat heerlijke stoofpotrecept (de manier waarop jij dat omschrijft doet mij het water in de mond komen) zijn geel van binnen en de bovenste buitenkant (wat boven de grond groeit) van de knol is roodpaars. Vandaar de veel gebruikte rasnaam “Hollandse Gele Roodkop”.
    Koolraap is tamelijk algemeen verkrijgbaar, zij het in een verloren hoekje van de catalogus, maar meestal slechts één ras (Hollandse Gele Roodkop)
    De zaadhandelaar mag zich dan ook niet vergissen en zeker geen koolraap verwarren met koolrabi. Of slechter nog, met bladrammenas (die waarschijnlijk de groenbemester was die jij gekregen hebt)
    Misschien best zoeken op het vermelde ras, om alle verwarring uit te sluiten.
    De Nederlandse firma’s in het artikel Gratis zaadcatalogussen groentezaden hebben dat ras in huis.
    De Belgische firma’s VT Zaden en Vlaams Zaadhuis ook, maar dan noemt het ras “Engelse Gele Roodkop”….

  21. eefje kostermans-roth avatar
    eefje kostermans-roth

    Elk jaar zaai ik raapjes in mijn groentetuin.
    Vroeg in het voorjaar de meiraapjes, om nog eens te herhalen begin Augustus, dat levert dan een late oogst op.
    De echt ouderwetse gele winterraap zaai ik ook, maar het grappige hiervan is: (Ik heb bij diverse zaadhandelaren zaad gekocht) uit dit zaaigoed komt alleen een groen bemester of zoals dit jaar koolrabi. Ik zoek zaad van echte gele Koolraap??
    De winterse gele raap is het lekkerst in stoofpotten met lamsvlees. De Meiraapjes worden eerst gestoomd en daarna met honing,kaneel en een lepeltje eende vet opgestoofd. Het vet verkrijg ik van de eendeborst, die Ik eerst zachtjes aanbak op zijn vel. Met gebakken patatjes in de olijfolie, en een rode wijn, een heerlijke maaltijd.

Laat een antwoord achter aan Jan Vos Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.