spitskool oogst2 Er zijn van die groenten die je moet vroeg telen, al weet je dat je ze later ook nog kan zaaien.  Al was het maar omdat het een soort traditie is. Spitskool bijvoorbeeld, het is raar, maar deze kool is niet in alle streken in Vlaanderen even goed gekend. En zeker niet in alle Vlaamse groenteschappen terug te vinden. In Nederland is het wel anders heb ik zo de indruk, spitskool is er veel meer verspreid.

Als West-Vlaming heb ik deze groente pas later leren kennen. Al snel heeft de spitskool overtuigd. Voor mij is het een groente van de vroege zomer, als er nog geen andere kolen zijn. De spitskool is prima om in moderne wokgerechten en gezonde pasta’s te verwerken. Het is en blijft een sluitkool, maar de smaak is zachter en minder overheersend dan van de andere sluitkolen.

Spitskool kan je ook telen om in de herfst te oogsten. Of tijdens de late zomer. Sommige rassen zijn dan beter geschikt. Maar dan zijn er misschien al de gewone sluitkolen. En nog een pak andere groenten. En dan verliest de spitskoolteelt naar mijn gevoel ietwat van zijn charme. Spitskool laat zich opmerken door zijn groeisnelheid en het vermogen om in korte tijd tot een kool van grote omvang te komen. Daardoor is ze ook gemakkelijker te telen dan de andere sluitkolen. Vroeg telen zorgt er dan nog eens voor dat je van veel (kool)plagen min of meer gespaard kan blijven. Deze zullen tijdens het zomerseizoen meer te lijden hebben van insectenplagen en van droogte.

Teeltperiodes

De vroegste teelt wordt gezaaid in februari in de koude kas en geplant in april. Half juni kan je soms al oogsten. Latere teelten worden gezaaid tot begin juni en uitgeplant tot begin juli. Dezelfde periodes als bij rode en witte kool ongeveer. Je kan spitskool ook in de kas telen of als weeuwenteelt, zie verder in dit artikel.

Vroege teelt van spitskool.
Zaaien

Zaai in een zaaibakje en dek af met een halve centimeter potgrond. Benevel de grond zodat deze voldoende vochtig wordt. Plaats het zaaibakje de eerste dagen warm, om zo de kieming te versnellen. Dat kan dus zeker binnenshuis. Hou de kieming goed in de gaten. Zie je iets door de aarde priemen, plaats dan onmiddellijk op een plaats met veel licht en gematigde temperaturen. Dit om het rekken van de plantjes (fileren) te vermijden. De koude kas is dan in feite ideaal. Je kan de zaaibakjes eventueel binnen nemen als er vorst verwacht wordt. Niet omdat de plantjes zouden kapot vriezen, maar gewoon om de teelt niet al te veel af te remmen.

Verspenen

Verspenen van de vroege teelt doen we in maart. Het is een vroege teelt. Dat betekent dat we best niet verspenen in trays, te kleine bloempotjes of in perspotjes. Dan moet je te gauw naar buiten met de planten. Eenmaal de pot vol gegroeid is met wortels valt de groei min of meer stil. Verspeen dus in potjes van minstens 10 centimeter.  Zo hou je de planten langer in de koude kas en vervroeg je de teelt nog wat. Heb je grond die in het voorjaar traag opdroogt en traag opwarmt, kies dan misschien nog grotere potten van twaalf centimeter diameter. Is de potkluit goed doorworteld, dan moet je planten. Bij grote potten kunnen er dan al flink wat bladeren op de plant staan.

spitskool_planten_uitstellen  
Foto : spitskool opgekweekt in grotere potten om te vervroegen.

Bemesting

Waarschijnlijk heb je goed verteerde stalmest of goed verteerde compost in de tuin gebruikt. En strooien we een basisbemesting met samengestelde meststof.  Dit kunnen  minerale meststoffen of organische handelsmeststoffen zijn. Het is een vroege teelt. Dan komt de stikstof slechts traag vrij. Op mijn voordrachten doe ik altijd de pro’s en contra’s van organische en minerale meststoffen uit de doeken. Kort komt het hier op neer. Eén van deze is dat  organische meststoffen tijd nodig hebben om te verteren en hun voedingsstoffen af te geven.  Dit noemt men mineralisatie en dit  gebeurt onder invloed van vocht en warmte. Gelukkig dat bij de commerciële organische meststoffen ook ureum toegevoegd wordt. Zodat ze toch nog wat sneller werken. Hoe dan ook raad ik, op basis van deze redenering, voor een vroege kolenteelt op zijn minst de helft van de basisbemesting onder de vorm van minerale meststoffen aan. Deze komen sneller vrij en zorgen ervoor dat de spitskool in het begin beter blijft doorgroeien.

Planten

Plant van zodra de grond geschikt is, dat wil zeggen voldoende opgedroogd is. Plant de spitskool, net zoals alle koolsoorten voldoende diep. Zeker als de planten door lichtgebrek op de opkweekplaats eventueel wat gerokken zijn.
Daarna heb je er niet veel omkijken meer naar. Onkruidvrij houden natuurlijk. Dat kan je combineren met het aanaarden van de planten na enkele weken groei.

Oogsten

spitskool oogst 6spitskool oogst 2

spitskool oogst 3spitskool oogst 4 

Foto’s : bij de oogst gaat er een flink deel van de bladeren af, de kippen zijn er blij mee.

Oogsten

Vanaf juni gaat alles heel snel. Begin tijdig met oogsten, wacht niet tot de kolen groot zijn. Want je zal al snel merken dat je ze niet snel genoeg kunt verbruiken. De zegswijze “De kruik gaat net zo lang te water tot hij barst” kunnen we perfect toepassen op een volgroeid spitskool.  Als het plots wat meer en langduriger regent gaat de (bijna) oogstbare spitskool openbarsten. Dan kan je ze niet lang meer houden. Ben je een echte fan van spitskool, zaai of plant wat gespreid. Een rode kool of witte kool kan lang in de tuin blijven zonder echt onderuit te gaan. De houdbaarheid van spitskool in de moestuin daarentegen is beperkt.

SSA53666

Foto : spitskool is eerder bleek van kleur en zachter van smaak.

Spitskool in de kas.

Ook de kasteelt van spitskool is mogelijk, zelf geen ervaring mee, maar Diana wel. Diana schrijft er over op haar website :

Als je een kasje hebt kun je haar heel lang telen; zelf zaaien we haar ook in het najaar in de kas en oogsten haar dan rond april, nog voor de tomaten de kas in willen. En vroege spitskool uit de kas is echt heel lekker zacht van smaak en mooi licht van kleur.(http://ruudendiana.webs.com/spitskool.htm)

Op de website van Diana vind je nog wat tips in verband met de rassen die je kan kiezen en de ervaringen met rode spitskool.


De weeuwenteelt van spitskool.

Het is ook mogelijk spitskool te telen als weeuwenteelt, dus zaaien in september om al heel vroeg te kunnen uitplanten in het voorjaar. Cor van Cor’s moestuin website heeft er al eens een berichtje over geschreven, het artikel staat hier.


Reacties

25 reacties op “Spitskool telen?”

  1. Bart Sanderse avatar
    Bart Sanderse

    Meest mensen telen spitskool, omdat die het minst veeleisend is wat bemesting betreft. Op lichte zand grond doen de andere sluitkolen het meestal niet goed. Flink wat lavameel door de grond doet meestal wonderen. Compost breekt onder invloed van de kleimineralen van de lavameel minder snel af, bemesting werkt beter, en de grond blijft langer minder zanderig.

  2. Ik teel al jarenlang spitskool op een basisbemesting van 10,15 liter compost per m2. De rest van voedingsstoffen geef ik bij met bladeren onderspitten, beendermeel en patentkali bijgeven. Met witte kool Perfecta haal ik 6 kilo per kool, heel erg hoog. Spitskool Cape Horn doet het ook wel, maar wordt minder groot, groeiduur is ook korter. Een later ras spitskool(Murdoc?) zou wel hoge opbrengsten moeten geven?

  3. peter avatar
    peter

    Ik krijg het niet voor elkaar! Al voor het vierde jaar zaai ik in februari verschillende koolsoorten in bakjes. Nadat ik ze verspeen in potjes zie ik al snel dat de onderste en daarna de volgende blaadjes verdrogen en verschrompelen. Ik heb al geexperimiteerd met andere grond, minder potgrond, meer zandgrond, wat extra kalk, maar het wil niet lukken. Ik blijf het proberen omdat ik in principe het zaaien en opkweken van kolen een uitdaging vindt. Ik koop ook wel eens jonge plantjes en dat is in principe veel gemakkelijker maar zelf zaaien is toch het mooiste. Iemand een idee wat ik fout doe?

    1. Peter
      Het lijkt er op dat de wortels van de plantjes afsterven na het verspenen. Of dat er in ieder geval geen nieuwe worteltjes bijkomen.
      Ik weet niet of je een foto hebt. Stond ik nu bij jou plantjes, grote kans dat ik het zag. Maar een foto zou wel eens hetzelfde effect kunnen hebben.
      Anders : waar staan de plantjes? In welke potjes? In welke grond? Hoeveel water krijgen ze?
      Ik heb toch een vermoeden van te nat. Hoe doe je het water geven.
      Foto’s kan je sturen naar lezersbijdrage@plantaardig.com

    2. peter avatar
      peter

      Ik heb enkele foto’s gemaakt en ga die verzenden naar lezersbijdrage. De eerste foto is een kweekbakje waarin ik 3 soorten kool zaaide, bloem, rode en witte kool. Deze kwamen prima op en ik verspeende van elke koolsoort een paar en zette die in een plastic kweekbakjes (zie foto 2) In beide gevallen sterven de onderste en daarna het derde blad vrij snel af. Omdat mij vorig jaar hetzelfde gebeurde, heb ik nu de potgrond in de plastic kweekbakjes vermengd met scherp zand. Ik heb de planten niet te nat gezet. Mogelijk dat de plantjes verbrand zijn door de zon. Ik had ze in een onverwarmde kamer achter dubbelglas staan om zoveel mogelijk te profiteren van het licht. Ik heb ze de laatste dagen wel in het licht maar niet in de zon gezet en ik zie geen verbetering. Het zaad is allemaal dit jaar gekocht.

    3. Hierbij de foto’s die Peter opstuurde
      [img]http://www.plantaardig.com/groenteninfo/wp-content/uploads/rode-kool-zaaibakje.jpg[/img]
      [img]http://www.plantaardig.com/groenteninfo/wp-content/uploads/rode-kool-in-potjes-verspeend.jpg[/img]

    4. Peter,
      De plantjes zijn duidelijk binnenshuis geteeld.
      De verbranding lijkt mij dan ook niet echt met het grondmengsel te maken te
      hebben. Maar wel met het opkweken bij te hoge temp en te weinig licht.
      Volgens mij komen die in de kweekbakjes er wel.
      De rode kool ziet er zelfs helemaal goed uit.
      Waarschijnlijk waren de planten te zacht door het te weinige licht, waardoor
      ze gevoeliger zijn .
      Ik zou alle plantjes uit het zaaikistje ook in potjes zetten en de plantjes
      wel in de zon zetten. Nu zullen ze niet meer verbranden. Het is belangrijk
      dat ze veel licht hebben, maar niet te warm staan, dus onverwarmde kamer is
      goed. Ook de plantjes die veel bruine bladeren hebben, hebben nog een groen
      hart, ook die kan je in potjes zetten, dat komt volgens mij dan wel goed.
      Advies :
      Heb je een plaatsje buiten waar je de plantjes kan zetten, beschut tegen al
      te veel regen, maar wel daglicht, dan zou ik de grote planten in het
      kweekbakje vanaf eind deze week buiten zetten. Het wordt warmer, en een
      koude nacht kan voor rode kool geen kwaad.
      Sorry voor het late antwoord.
      groetjes
      Luc
      http://groenten-boek.plantaardig.com

  4. […] in grotere potten. Vooral koolgewassen lenen zich goed daartoe (zie foto hiernaast uit het artikel spitskool telen). Hetzelfde kan je doen met plantjes die je nu koopt maar nog niet wil of kan uitplanten. Dit is […]

  5. […] een paar in de tuin. De teelt is zoals deze van andere koolsoorten en meer specifiek de teelt van groene spitskool. Er zijn geen noemenswaardige verschillen. De koolvlieg en de rupsen zullen ook hier de voornaamste […]

  6. Goedendag Tuinmannen en Tuinvrouwen,

    We verbouwen al een aantal jaren spitskool. Voor de vroege teelt zaai ik “Express vroege”. Nadeel vind ik de zeer grove structuur. Zijn er mensen die goede ervaringen hebben met een ander ras? Graag een reactie.

    Groetend,
    Wim

    1. Als je geen bezwaren hebt tegen F1 hybriden, dan is Cape Horn F1 een vrij algemeen verkrijgbaar en goed ras.

    2. MARIO avatar
      MARIO

      Murdoc f1
      Barst niet open,en worden extreem groot en zwaar

  7. schoonis frans avatar
    schoonis frans

    reactie op telen spitskool in serre.

    plantjes gekocht op markt begin maart ,uitgeplant in
    potjes 8cm.met bloemen grond.bij een grootte van + –
    15-20 cm invollegrond met bemesting 1 soeplepel patentkali involle grond ,geoogst begin juni (lekker
    malse)

  8. schoonis frans avatar
    schoonis frans

    tuinvrienden , teel ook spitskool in serre (vroege)
    zeer goede resultaten,maar helaas ook barsten.
    dus optijd gebruiken. grts frans

    1. Hallo Frans, wanneer zaai je en/of wanneer plant je de spitskool in de serre?
      Hoe lang vooraleer je kan oogsten, wanneer oogst je de eerste spitskool uit de serre?

    2. MARIO avatar
      MARIO

      Tegenwoordig heb je reuzenspitskool.
      Vorig jaar voor de eerste keer gezet en die barsten niet open.
      Ze zijn heel goed van smaak
      Deze zijn te bestellen bij garantzaden.

  9. […] met het huidige weer ook groeit als kool is, hoe kan het ook anders, spitskool. Misschien wel te snel. Door de enorme watervoorraad in de grond kan het wel eens gebeuren dat na […]

  10. […] je al kolen en spruiten wil oogsten begin augustus is het nu nog te vroeg. Met uitzondering van de spitskool, dit is een typische zomerkool.  Voor de herfstteelt planten we sluitkolen en spruitkool half […]

  11. […] binnenshuis of in de kas kunnen we wel volop uitzaaien en plantjes opkweken: broccoli, bloemkool, spitskool, slaplantjes. Onder  bescherming kan er nu ook nog prei gezaaid worden. Ook Selder en peterselie […]

  12. Hallo tuinliefhebbers,
    Ik verbouw al jaren spitskool, de kinderen zijn de deur uit, en ik koop om de paar weken 6 plantjes bij het tuincentrum, zodat ik tot de kerst spitskool heb. je moet ook niet wachten tot de kolen gaan barsten en let het hele jaar op duiven en konijnen! Een net kan dus geen kwaad,
    In Noordholland begint het seizoen pas na half maart en een graadje nachtvorst is niet erg.
    Roerbakken met een flinke schep kerrie en een gebakken uitje!!!!!!!!! mmmmmmmmmm!
    Nu eerst nog een poosje schilderen en dan de moestuin weer in.

  13. jorens stan avatar
    jorens stan

    vorig jaar ook zelf gezaaid en ook geoogst al bij al een van de gemakkelijkste groenten om zelf te kweken, van de rode spitskool heb ik nog niet gehoord , laat staan van planten te hebben,verder vond ik dit een goed artiekel,

  14. Mieke avatar
    Mieke

    Vorig jaar een paar plantjes gekregen en ze onder vlies doek gezet.Goed tegen aanval van duiven want die zijn er gek op. Hoefde geen water te geven en kon ze eigenlijk al in mei oogsten, maar ik dacht laat ze wat groter worden, helaas zijn ze na hevige regen open gebarsten(zoals boven beschreven) en konden niet meer geoogst worden. Let op als dit gebeurd stinkt het heeeel erg.Daarom gewoon vroeg oogsten ik heb er van geleerd.

  15. martin avatar
    martin

    Ik bezig altijd weeuwenteelt,zowel bij spitskool als bloemkool en met goede resultaten. Ik gebruik eigen gemaakte compost en bij droog weer steeds goed nathouden in de ochtend.

Laat een antwoord achter aan GroentenInfo Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.