Dit artikel heeft het over enkele van de vroegste teelten die traditioneel vanaf maart in de moestuin geteeld worden: tuinbonen, erwten, vroege aardappelen, ajuin, sjalot, wortelen, bloemkool, broccoli, spitskool, spinazie, rode biet, radijs en slasoorten. Bij de start van de teelt is er speciaal aandacht voor de bemesting.
Deze week is het voor de bezitters van een moestuin met lichte grond al heel goed mogelijk om aan de slag te gaan. Welke grondsoort u hebt en de waterdoorlaatbaarheid ervan bepaalt immers of u al dan niet aan de slag kan in de moestuin. Bezitters van lichte en droge gronden (artikel) zijn in het voordeel. Lichte gronden zijn niet alleen droger maar warmen ook sneller op. Maar in volle zomer zijn dit wel de gronden die het snelst onder de droogte te lijden hebben.
Ondertussen zijn, na bijna twee weken zonder regen ook de nattere gronden ook stilaan klaar om bewerkt te worden.
Wat er allemaal kan in maart en april :
- Erwten zaaien en planten.
- Rode bietjes zaaien
- Tuinbonen zaaien, voorkiemen en planten
- Spinazie zaaien
- Worteltjes zaaien
- Radijs zaaien
- Aardappelen planten (onder folie tot begin april) Lees ook aardappelen poten en aardappelen, pootgoed snijden.
- Slasoorten planten (onder folie tot half maart) kan ook al.
- Vroege bloemkool planten
- Broccoli planten
- Ajuin en sjalot planten
- Peterselie planten
- Ajuin zaaien
- Zaaien in de kas, voor de plantopkweek : plantjes voor spitskool, sla, bloemkool, broccoli, prei, selder
Is de grond nog te nat, of heb je nog geen tijd voor de tuin?
Geen nood. Het is nog maar half maart en zowat alle vroege teelten kunnen nog de hele maand april opgestart worden. Plantgoed dat klaar is om te planten, maar de grond niet in raakt wordt best beschut voor de regen om doorweken van de potgrond en uitspoelen van voeding te vermijden. Maar wel in het licht en zo koel mogelijk zetten.
Bij mooi weer zoals nu zullen we dit plantgoed waarschijnlijk wat moeten water geven. Perspotjes drogen beter niet helemaal uit, anders krijg je ze achteraf nog moeilijk vochtig. Gaat het om relatief weinig plantjes en ziet u niet direct kans om ze te planten kunt u eventueel ook overpotten in grotere potten. Pootgoed van ajuin of sjalot legt u in afwachting zo koel mogelijk. Net als pootgoed van aardappelen waarvan de scheuten te lang dreigen te worden.
Vroeg
Toch biedt het vroeg starten een aantal voordelen. Zo zijn we een aantal veel voorkomende plagen (koolvlieg, wortelvlieg, rupsen en bladluizen) en schimmelziekten te snel af. En hebben we minder last van de droogtegevoeligheid van sommige lichte gronden. Wie vroeger start kan de werkzaamheden (en de oogst) wat spreiden.
Grondbewerking.
Bewerk de grond niet als deze nog te nat is. Controleer in ieder geval goed de vochtigheid van de grond vooraleer je aan de slag gaat. Neem wat grond in de hand en knijp het samen, lekt er water uit, wacht dan nog wat met de grondbewerking. Wie te natte grond bewerkt veroorzaakt structuurbederf waardoor de plantengroei achteraf sterk gehinderd wordt. Ook einde maart en in april kan je nog starten met de hierna opgesomde teelten! Wat je, bij aanvang van een mooi-weer periode, wel kan doen is de grond oppervlakkig open breken. Dit bevordert het opdrogen van de grond. Indien er groenbemester moet ondergewerkt worden of als je veel stalmest wil inwerken is spitten nodig. Is de grond bedekte geweest met compost, dan is er een grote kans dat de grond makkelijk kan bewerkt worden met de spitvork in plaats van met de spade.
Afdekken
Je kan de natuur een handje toesteken door al vroeg in het voorjaar stukjes grond af te dekken met zwarte plastic, zo blijft de grond droog en warmt hij ook wat sneller op. En ben je minder afhankelijk van het weer om te kunnen starten in de moestuin. Bij langere droge periodes gaat de plastic er beter af om het drogen te bespoedigen.
Na het zaaien kan je de kieming makkelijker maken door af te dekken met doorzichtige gaatjesplastiek of vliesdoek. De warmte zal de zaden sneller doen kiemen. Hevige regen zal de grond niet toeslaan. Schrale voorjaarswinden zullen het zaaibed niet doen uitdrogen.
Plantenopkweek
Is het buiten niet goed, binnenshuis of in de kas kunnen we wel volop uitzaaien en plantjes opkweken: broccoli, bloemkool, spitskool, slaplantjes. Onder bescherming kan er nu ook nog prei gezaaid worden. Ook Selder en peterselie kan, maar dan wel best in een warme ruimte om de kieming te bespoedigen. Warmte is bij selder ook belangrijk om vroegtijdige bloei (opschieters) te vermijden.
Bij het zaaien binnenshuis of in de kas zijn temperatuur en licht de sleutelwoorden. Tot aan de kieming kan je het zaaibakje best zo warm mogelijk zetten. Vanaf het moment dat de zaadjes aan het kiemen gaan, als er barstjes komen in de afdekgrond, is licht veel belangrijker. Dan moet je het zaaibakje bij een aan de groentesoort aangepaste temperatuur en veel licht plaatsen. Bij te weinig licht fileren de planten en worden ze dun en zwak. Broccoli, bloemkool, sluitkool, spitskool, slasoorten, erwten, allemaal hebben ze baat bij meer licht en gematigde temperaturen.
Organische bemesting
Bij het spitten wordt er stalmest, compost of eventueel gedroogde koemest ingewerkt. Dit is de basisbemesting. De hoeveelheid hangt af van de vruchtwisselingsgroep. Koolgewassen en vruchtgroenten en aardappelen hebben een grote behoefte aan stalmest of compost. Bladgroenten, met uitzondering van prei, hebben iets minder nodig. Veel Wortelgroenten en peulgewassen behoeven op goed onderhouden grond geen organische voorraadbemesting. Afhankelijk van de teelt die op het perceel komt wordt deze organische voorraad bemesting dan aangevuld. Dit kan met minerale, samengestelde meststof of gedroogde, organische mest met verrijkte samenstelling zijn. Zie ook het artikel “kiezen tussen minerale en organische handelsmest”
Ajuin en andere wortelgroenten
Denk eraan dat niet alle vruchtwisselingsgroepen gediend zijn met stalmest. Met name het perceel van de wortelgewassen (ajuin, wortelen, sjalot) en van de peulgewassen krijgt geen stalmest, een zeer kleine hoeveelheid goed verteerde compost (5 liter per m²) kan wel. Voor ajuin, sjalot en wortelen wordt er dus vlak voor de teelt weinig organisch materiaal ingewerkt en er wordt in principe niet bemest met stikstof. De stikstof die vrijkomt uit de humusafbraak zou op goed onderhouden percelen moeten volstaan. Twijfel je daar aan, gebruik dan maximaal 50 g/m² samengestelde, kaliumrijke organische meststof. Kalium toedienen voor deze wortelgroenten is altijd noodzakelijk. Dit is ook een aanrader bij de bemesting van aardappelen. Gebruik daarvoor patentkali of vinasse (beide bevatten 30% K). Een goede dosis is op lichte grond 60 gram/m². Op zwaardere grond, waar de kalium tijdens de winter minder uitspoelt is 40 g/m² voldoende. Stalmest kan bij wortelen zelfs vertakte wortelen veroorzaken. Bij wortelen moet de kaliumgift tijdig gebeuren. Kiemplantjes van worteltjes verdragen geen verse mest, dit geeft verbranding door een te hoge zoutconcentratie. Een organische kaliumbron zoals vinasse (30 of 38% K, naargelang de soort) kan ook gebruikt worden. Kalium is bij veel groenten een zeer belangrijk voedingselement, bij wortelgroenten en vruchtgroenten zelfs belangrijker dan stikstof.– Lees daartoe het artikel Kalium bij groenten.
– Stop de plantajuintjes niet helemaal in de grond, zeker niet op zware grond of probeer eens de tip van Adelin uit : Ajuin planten op worteldoek.
– Lees ook Ajuin en sjalot planten en Worteltjes zaaien.
– zaaikalender van wortelen – uien – sjalot
Erwten en peulen
Het perceel van de erwten kan, na deze lange, regenrijke winter (uitspoeling) een kleine dosis samengestelde organische handelsmest (30 g/m²) krijgen als startbemesting. De grond is koud, de mineralisatie is nog niet op gang gekomen en de voorraad aan stikstof in de grond is dus gering. Als ze wat groter zijn halen de erwtenplanten de stikstof uit de lucht via de wortelknobbeltjes die op de wortels zitten. Daarin zitten bacteriën die de stikstof omzetten tot nitraten en die zijn opneembaar voor de plant.– Lees Erwten zaaien en planten. en ook erwten voorkiemen.
– zaaikalender erwten en peulen
Zowel voor vroege erwten als voor tuinbonen is voorkiemen een aanrader. Vanaf maart is voorkweken van erwten of tuinbonen in potjes alleen nog zinvol als u voorziet pas in april te kunnen starten in de moestuin. Maar voorkiemen kan natuurlijk altijd.
Tuinbonen
Tuinbonen, alhoewel ook vlinderbloemigen mogen een grotere dosis organische handelsmest (40-50 g/m²) én ook wat organische mest (10 liter compost per m²) Het zijn grote planten die ook veel blad vormen, de voedingsbehoefte is groot
– Lees Tuinbonen van zaaien tot oogsten.
– Al tientallen lezers zonden tips in voor het artikel
“Tuinbonen, luizenprobleem”
Bladgewassen en koolgewassen
Bloemkolen, broccoli, spitskool en spinazie hebben behoefte aan een rijkere grond. Hier gebruiken we zowel stalmest of compost alsook een samengestelde meststof. Hou er bij de vroege teelten rekening mee dat de organische bemesting niet onmiddellijk ter beschikking is van de plant. En dat de mineralisatie en omzetting van organische mest zo vroeg op het jaar heel gering is. Vandaar dat hier een aanvulling met samengestelde, snel werkende minerale meststof aangewezen is (100 g/m²). Organische samengestelde mest zal zo vroeg op het jaar te laat zijn voedingsstoffen afgeven.
– Lees Spinazie zaaien
Aardappelen
Ook aardappelen hebben een grote behoefte aan organische mest. Maar hier moeten we opletten met te veel aanvulling van samengestelde meststof. Te veel stikstof veroorzaakt overdadige loofgroei, met een slechte kwaliteit van de aardappelen en meer kans op aardappelplaag tot gevolg.
Een bijbemesting met Kalium, zoals uiteengezet in het artikel Bemesting aardappelen is noodzakelijk. Zo vermijd je een overdadige loofgroei en is de kwaliteit van de aardappelen veel beter. Gebruik daarvoor patentkali (30% K). Een goede dosis is op lichte grond 60 gram/m². Op zwaardere grond, waar de kalium tijdens de winter minder uitspoelt is 40 g/m² voldoende.– Lees Aardappelen planten (onder folie tot begin april).
Meer info over aardappelen kweken.
– Lees ook aardappelen poten en aardappelen, pootgoed snijden
– plantkalender aardappelen
Radijs als tussenteelt
Vergeet niet om de, in het begin, nog ruime tussenafstand tussen de rijtjes sla, ajuin, erwten op te vullen met wat radijsjes. Zaai er niet meer dan nodig, maar zaai er iedere week. Later op het seizoen is radijs minder makkelijk. Op lichte grond raakt de radijs snel aangetast door de made van de koolvlieg. En bij grote hitte/droogte word radijs snel voos. Radijsjes horen dan ook bij de (vroege) lente.
Rode biet
- Voor de bewaarteelt van rode biet is het nog wat vroeg, maar toch kan je vanaf eind maart al een vroege teelt van rode biet in open lucht zaaien. Rode biet vraagt wat meer voeding dan andere wortelgroenten. Geef als extra bovenop de organische bemesting een 50g/m² van een kaliumrijke, samengestelde meststof. Je kan de rode biet al jong oogsten. Je kan gerust wat dichter zaaien dan aangegeven. De zaailingen die je uitdunt kan je gebruiken al vroeg gebruiken als baby-leaf.
Wortelen
Voor de grovere Nantes-types (zomerwortel, waspeen) is het nog wat te vroeg, net zoals voor de winterwortel. Maar de wortelen van het type Amsterdamse Bak (bospeen, busselwortelen, jonge worteltjes) kunnen nu volop gezaaid worden. Gebruik geen stalmest. Ook een stikstofbemesting is voor deze jong te oogsten wortelen niet nodig. Kalium wel. Bij wortelen moet de kaliumgift tijdig gebeuren. Kiemplantjes van worteltjes verdragen geen verse mest, dit geeft verbranding door een te hoge zoutconcentratie. Gebruik ongeveer 45 gram patentkali per are. Een organische kaliumbron zoals vinasse (30 of 38% K) kan ook gebruikt worden. Wie in maart worteltjes zaait en deze tijdig/jong oogst, kan nog net de wortelvlieg voor zijn. Vanaf 10 april is afdekking met insectengaas aan te raden. Aangezien wortelen en ajuin ongeveer dezelfde voedingsbehoefte hebben kan je ook afwisselend een ruitje ajuin en wortelen zaaien om zo de aantasting door wortelvlieg te verminderen. Er ontstaat dan immers geurverwarring.
Raadpleeg bij twijfel over het juiste tijdstip en afstanden van de groenten de teeltschema’s voor alle groentesoorten
Laat een antwoord achter aan GroentenInfo Reactie annuleren